محتوا :
نبشی و ناودانی دو تا از پرکاربردترین محصولات در صنعت ساختمانی به شمار می‌روند که در حقیقت در دسته اتصالات ساختمانی جای می‌گیرند. این دو محصول با تمام تفاوت‌های زیادی که ازنظر شکل و کاربرد دارند، جزو پروفیل‌های باز ساختمانی حساب‌شده و همچنان یکی از مهم‌ترین بخش‌های صنعت ساختمان‌سازی، به‌ویژه در مرحله اسکلت‌بندی هستند. در این مقاله تلاش خواهیم کرد تا معرفی کاملی از این دو محصول و کاربردهایشان به شما ارائه کنیم تا بدانید که تفاوت‌های نبشی و ناودانی چیست .
با ما همراه باشید.
تاریخچه پروفیل‌های باز ساختمانی
برای بررسی تاریخچه پروفیل‌های ساختمانی ابتدا باید شناخت کافی از رایج‌ترین مواد اولیه برای تولید آن، یعنی فولاد داشته باشیم و تاریخچه روش‌های نوین تولید فولاد را بدانیم. از زمانی که روش‌های تولید پربازده‌تر فولاد وارد صنایع فولادسازی شدند، به‌واسطه راحت‌تر شدن فرآیندهای تولیدی طبیعتاً هزینه‌ها کاهش پیدا کرد و میزان و حجم تولید آن‌هم افزایش یافت. ازاین‌رو فولاد کم‌کم جایگاه تثبیت‌شده‌تری در صنایع مختلف پیدا کرد و موارد مصرفش، به خاطر استحکام بالایی که داشت گسترش بیشتری یافت. در بین سال‌های 1850 تا 55 فردی به نام هنری بسمر که او را پدر فولاد می‌نامند روی پروژه تولید کم‌هزینه فولاد برای صنایع نظامی کار می‌کرد و موفق شد روش جدیدی برای تولید فولاد کشف کند که آن را تولید آهن بدون سوخت نام‌گذاری کرد. در این فرآیند که به آن فرآیند بسمر هم می‌گویند، هوا از لابه‌لای چدن مذاب دمیده شده و از اکسیژن برای سوزاندن ناخالصی‌ها استفاده می‌شود. که درنتیجه‌ی آن فولاد به دست می‌آید.
این روش جدید بازدهی فوق‌العاده بالایی داشت و به همین خاطر بعد از اتمام دوران نزاع و جنگ توجه مهندسان صنایع مختلف به روش بسمر جلب شد و هرکس به فکر استفاده از فولاد افتاد. در این میان صنعت ساختمان‌سازی یکی از مهم‌ترین صنایعی بود که به خاطر محدودیت‌های مصالح سنتی کم‌کم به‌سوی استفاده هرچه بیشتر از فولاد، به‌عنوان مصالح جدید و مستحکم رفت.
این‌طور بود که مصرف فولاد که تا آن زمان بیشتر منحصر به صنایع نظامی بود رفته‌رفته جای خود را در صنایع دیگر نیز باز کرد. ازاین‌رو باگذشت زمان مهندسان حوزه‌های مختلف و به‌ویژه حوزه ساختمان شروع به پیشنهاد طرح‌های مفهومی متنوع در راستای تولیدهای مختلف فولادی برای مصارف مختلف ساختمانی کردند و این امر تنوع محصولات و شاخه‌های فولادی را بسیار زیاد کرد. درنتیجه محصولات مختلفی اعم از میلگرد، تیرآهن، قوطی پروفیل‌های آهنی، ناودانی، نبشی و غیره تولید شد و در دسترس سازندگان قرار گرفت.
در این میان نبشی به‌عنوان یکی از پروفیل‌های اتصالی ساده کاربرد زیادی در صنعت پیدا کرد و جایگاه ویژه‌ای یافت. یکی از دلایل محبوبیت استفاده از نبشی در صنعت ساختمان استفاده راحت از آن برای ساخت قاب‌های مختلف با کارایی‌های متفاوت است.
البته در کنار نبشی، ناودانی هم کاربردهای بسیار زیادی دارد که بعداً به آن می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید : همه‌چیز درباره اصول گودبرداری ساختمان
نبشی چیست؟
نبشی یا به‌عبارت‌دیگر Angle bar یکی از پرکاربردترین پروفیل‌های فلزی در صنعت ساختمان‌سازی است که از اتصالات ریزنقش اما بسیار مهم به شمار می‌رود. نبشی‌ها را با حروف اختصاری L نشان می‌دهند. این نام‌گذاری به خاطر شکل ظاهری نبشی است که از دو ضلع عمود بر هم تشکیل‌شده است. زمانی که این دو ضلع در نبشی باهم ازنظر اندازه مساوی باشند، به آن نبشی بال مساوی یا L200 می‌گویند. البته برخی از افراد ترجیح می‌دهند نبشی‌های بال مساوی را با حرف V نشان دهند، اما این نام‌گذاری به‌ندرت اتفاق می‌افتد و اغلب نبشی را به اهمان L نشان داده و اندازه بال هایش را کنارش می‌نویسند.
گرچه نبشی‌ها در صنایع مختلف کاربرد دارند، اما کاربرد آن‌ها در صنایع ساختمانی بسیار گسترده است. شما می‌توانید با مراجعه به جدول اشتال و دیگر جدول‌های استاندارد اندازه در دنیا ابعاد مشخص و استاندارد نبشی را پیدا کنید.
به‌صورت کلی مقاطعی که از دو ضلع عمود بر هم تشکیل‌شده باشند را نبشی می‌گویند. در اصطلاح دیگر به نبشی کنج و پیچ هم می‌گویند و این نام‌گذاری به خاطر شکل ظاهری آن است. نبشی در حقیقت یک زاویه است که برای اتصالات مختلف و محکم‌کاری آن‌ها به کار می‌رود. البته در ادامه بیشتر درباره کاربردهای مختلف آن صحبت می‌کنیم.
بهتر است بدانید که نبشی را می‌توان از مواد مختلفی اعم از فولاد ساختمانی ، آهن، استیل، آلومینیوم و حتی پلاستیک هم‌ساخت. جنس آن ارتباطی با نام‌گذاری‌اش ندارد، بلکه جای درست کاربردش را تعین می‌کند. مثلاً نمی‌توانید درجایی که به اتصالات قدرتمند فولادی ساختمانی نیاز دارید از نبشی‌های پلاستیکی استفاده کنید. و برعکس.
بیشتر بخوانید : تهویه مطبوع کاربرد و انواع آن
نبشی‌ها را به‌صورت منفرد و مرکب در سازه‌های مختلف به کار می‌برند. این محصول یکی از مهم‌ترین سازه‌های فولادی در صنعت ساختمان به‌حساب می‌آید.
نیازهای داخلی کشور درزمینهٔ تولید نبشی‌های آهنی و فولادی، اغلب از دو منبع تأمین می‌شود. نبشی‌ها یا وارداتی هستند که بیشتر از کشورهایی مانند روسیه و اوکراین تهیه می‌شوند، یا تولید کارخانه‌های داخل. شاخص‌ترین کارخانه داخلی که درزمینهٔ تولید نبشی فعالیت می‌کند کارخانه شکفته مشهد است که البته تنها تولیدکننده نبشی نیست، بلکه رقبای داخلی دیگری دارد که آن‌ها نیز محصولات باکیفیتی در بازار ارائه می‌دهند.
انواع مختلف نبشی
به شکل کلی نبشی‌های ساختمانی دو نوع دارند.
• نبشی فابریک
• نبشی پرسی
هرکدام از این انواع نبشی ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خودشان رادارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
نبشی پرسی
نبشی‌های پرسی درواقع ورق‌های فولادی نوانبری شده‌ای هستند که در خط تولید فرایند شکل‌دهی سرد روی آن‌ها انجام‌شده است. نام پرسی به خاطر آن است که یک قالب مخصوص با زاویه مناسب نوارهای جداشده از ورق فولادی را از وسط پرس کرده و خم می‌کند. تلاش می‌شود تا زاویه نبشی در حد امکان به 90 درجه نزدیک باشد اما این زاویه همیشه صد در صد دقیق نیست و احتمال خطای اندک در آن وجود دارد. نبشی‌های پرسی را اغلب در مدل بال مساوی تولید می‌کنند و برای ساختنش از فولاد ساختمانی St37 استفاده می‌نمایند. روند تولید این نبشی‌ها دومرحله‌ای است، چراکه ابتدا نوارهای ورق فولادی را برش می‌دهند، و بعد آن را خم می‌کنند.
بیشتر بخوانید : ارسال پیامک‌های تبلیغاتی و مزایای آن
نبشی فابریک
نبشی‌هایی که برای تولید آن‌ها از نورد گرم استفاده می‌شود را به‌صورت کلی نبشی فابریک می‌گویند. نبشی‌های فابریک به‌واسطه اینکه از شکل‌دهی اسلب های گداخته ساخته می‌شوند خواص مکانیکی متفاوتی با نبشی‌های پرسی دارند. به این صورت که برشکاری و سوراخ‌کاری و خم نبشی‌ها به‌سادگی امکان‌پذیر است. به همین دلیل هم برای کاربردهای مختلف و گوناگون‌تری نسبت به نبشی‌های پرسی مورداستفاده قرار می‌گیرند. مانند ساختن قفسه‌های آهنی. البته در صنعت ساختمان بسته به کارکردهای مختلف، استفاده از نبشی پرسی رایج‌تر است.
بیشتر بخوانید : فونداسیون چیست ؟
نبشی‌های فابریک را به‌صورت یک مرحله‌ی می‌سازند یعنی به‌جای خم کردن، با قالب آن‌ها را ساخته و یک‌تکه از خط تولید بیرون می‌آورند.
نبشی فابریک و پرسی در فرآیند تولید و خواص مکانیکی است که باهم تفاوت می‌کنند وگرنه ازنظر ظاهری تفاوتی باهم نداشته و هردوی آن‌ها مدل‌های بال مساوی و بال نامساوی رادارند.
اندازه نبشی
نبشی نیز مانند تمام سازه‌ها و محصولات دیگر اندازه‌های مختلفی دارد. اگر نگاهی به جدول اشتال نبشی بیندازید می‌بینید که این محصول از ضخامت‌های 3 تا 35 میلی‌متر وجود دارد که البته در ایران بیشتر ضخامت 3 تا 20 میلی‌متری آن موجود است. بهتر است بدانید که وزن نبشی نیز تابعی از اندازه آن است. اطلاع از وزن محصول مهم است چراکه قیمت نبشی را بر اساس وزن آن محاسبه می‌کنند.
سایز و اندازه نبشی را بر اساس اندازه ضلع آن تعیین می‌کنند. مثلاً نبشی سایز 4 یعنی محصولی که اندازه بال آن 40 میلی‌متر یا به عبارتی 4 سانتی‌متر است. بهتر است بدانید که طول نبشی از اندازه‌ی 1 تا 12 متر هم وجود دارد.
وقتی اندازه بال نبشی را ذکر می‌کنند اغلب به‌اندازه ضخامت آن‌هم اشاره می‌کنند. مثلاً نبشی با باضخامت 6 میلی‌متر و اندازه 70 میلی‌متر را به‌صورت نبشی اندازه 70*6 نشان می‌دهند و در طول موردنظر سفارش می‌دهند. چنانچه نبشی موردنظر شما از نوع بال نامساوی باشد، اندازه هر بال را کنار آن می‌نویسند.
بیشتر بخوانید : انواع روش‌های نقاشی ساختمان را بشناسید
کاربرد نبشی
ازجمله کاربردهای متنوع نبشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• اتصال پل به ستون
• اتصال تیرآهن به بیم باربر
• اتصال ستون به صفحات فونداسیون
• ساختن ستون
• ساختن خرپا
• ساختن سقف کرمیت برای بال های بالایی تیرچه
• اتصالات ساده
به‌صورت کلی از نبشی به دو شکل شاخه‌ای و لقمه‌ای در صنایع مختلف استفاده می‌شود.
معرفی ناودانی
ناودانی یکی دیگر از انواع پرکاربرد پروفیل‌های ساختمانی است که در ساختن پایه‌ها و قاب‌های سازه‌های مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. ناودانی، چه شکل صنعتی و چه شکل ساختمانی آن، یک پروفیل فلزی یا بهتر است بگوییم اغلب فولادی است که ازنظر شکل ظاهری درست مانند حرف U انگلیسی است. سطح مقطع پروفیل از یک سطح افقی و دو بال عمودی تشکیل‌شده که زاویه‌های داخلی آن حالت گرد و منحنی دارند. یعنی زاویه سخت نیستند.
ناودانی‌ها می‌توانند از جنس‌های مختلفی تولید شوند که از مهم‌ترین نوع آن می‌توان به ناودانی از جنس آهن گالوانیزه، آلومینیوم، استیل و فولاد اشاره کرد. البته در تولید ناودانی علاوه بر فولادهای گالوانیزه از کامپوزیت‌های پلیمری، آلومینیومی و فولادهای ضدزنگ هم استفاده می‌کنند. به این نکته توجه داشته باشید که درست مانند نبشی، جنس ناودانی در تعیین قیمت آن مؤثر خواهد بود.
بیشتر بخوانید : مقدمه‌ای درباره ساختمان و مراحل احداث ساختمان
ناودانی‌های آلومینیومی معمولاً ازنظر وزن سبک‌تر از انوع دیگر هستند و قابلیت شکل‌پذیری بالاتری هم دارند. در کنار اینکه از مقاومت و استحکام خوبی هم برخوردارند. بیشترین استفاده از ناودانی اغلب از جنس آلومینیومی آن است که برای تولید چهارچوب‌های در و پنجره، شاسی تریلرها و البته اسکت سازه‌ها از آن استفاده می‌شود. بیشترین مصرف ناودانی در صنعت ساختمان تولید در و پنجره و اسکلت است.
انواع ناودانی
ناودانی‌ها هم انواع مختلفی دارند، اما دسته‌بندی آن‌ها کمی گسترده‌تر از نبشی است. دریکی از سیستم‌های دسته‌بندی، ناودانی را مانند نبشی به دو نوع فابریک و پرسی تقسیم‌بندی می‌کنند.
ناودانی پرسی در حقیقت از خم کردن U شکل ورق‌های فولاد برش خورده با نورد سرد تولید می‌شود.
درحالی‌که ناودانی فابریک با نورد گرم تولیدشده و مستقیماً از داخل خط تولید به همان صورت U شکل خارج می‌شوند.
این انواع از ناودانی کاملاً شبیه هم هستند اما به‌واسطه تفاوت درروش تولید، خواص و مقاومت متفاوتی دارند.
یکی دیگر از روش‌های دسته‌بندی انواع ناودانی تقسیم کردن آن به دو نوع ساده و مشبک است.
بیشتر بخوانید : مراحل گرفتن جواز پایان کار در ساختمان‌های در حال ساخت
• ناودانی مشبک : از ورق‌های گرم گالوانیزه تولیدشده و به دو صورت گرم و سرد در بازار موجود هستند. از ناودانی مشبک بیشتر برای مواردی همچون ساختن قفسه‌های محکم فولادی، سازه‌های سبک فولاد و نصب سنگ استفاده می‌شود.
• ناودانی ساده : ناودانی‌های ساده را نیز با ورق‌های گرم تولید می‌کنند که در صورت نیاز و تقاضا می‌توان آن‌ها را گالوانیزه هم نمود. از ناودانی‌های ساده بیشتر در ساختن پل‌های باربر استفاده می‌شود.
ناودانی سبک و سنگیی
ناودانی‌ها می‌توانند در دودسته دیگر نیز جای بگیرند که وزنشان معیار مشخص‌کننده تفاوت آن‌هاست. یعنی ناودانی‌های سبک و سنگین.
هرکدام از ناودانی‌های سبک یا سنگین برای کاربردهای ویژه‌ای مناسب هستند و شما به‌عنوان خریدار باید دقت کافی از مورد مصرف ناودانی داشته باشید تا بتوانید شکل درست و صحیح آن را خریداری نمایید. ناودانی‌های سبک، ناودانی‌هایی هستند وزنشان از وزن تعریف‌شده در جدول اشتال پایین‌تر است. ازآنجایی‌که وزن این ناودانی‌ها از وزن استاندارد کمتر است، به آن ناودانی سبک می‌گویند. استفاده از این نوع ناودانی بسیار رایج‌تر از ناودانی‌های سنگین است.
ناودانی‌های سنگین اما ناودانی‌هایی هستند که وزنشان کاملاً با اعداد استاندارد اشاره‌شده در جدول اشتال برابری می‌کند. تولید این ناودانی‌ها دشوار بوده به‌صورتی که تنها تعداد معدودی از تولیدکنندگان داخلی و برخی از شرکت‌های اروپایی قادر به ساختن آن هستند.
بیشتر بخوانید : ترموود چیست ؟
کاربردهای ناودانی
شکل منحصربه‌فرد ظاهری ناودانی‌ها باعث شده تا این محصول کاربردهای زیادی در صنایع مختلف داشته باشد. از مهم‌ترین کاربردهای این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• صنعت خودروسازی
• چهارچوب‌های مختلف
• تجهیزات ساخت‌وساز
• صنایع دریایی
• اسکلت‌بندی
بیشتر بخوانید : با مراحل گرفتن جواز ساخت آشنا شوید
قیمت ناودانی و نبشی
ازآنجایی‌که این محصولات از زیرشاخه سازه‌های فلزی و فولادی هستند، طبیعتاً قیمت روز فولاد روی قیمت آن‌ها نیز تأثیر می‌گذارد. ازآنجایی‌که متأسفانه قیمت آهن و فولاد خام به‌صورت روزانه در نوسان است نمی‌توان قیمت نبشی و قیمت ناودانی را به‌صورت دقیق مشخص کرد. بلکه باید به‌صورت روزانه، قیمت روز نبشی و قیمت روز ناودانی را بررسی نمود.
کارشناسان ما در سازه یاب می‌توانند در ارائه قیمت روز نبشی و ناودانی به شما کمک کنند و تمام اطلاعات لازم دیگری که از این محصولات می‌خواهید را در اختیار شما عزیزان قرار دهند.
