محتوا :
مقدمه‌ای درباره ساختمان و مراحل احداث ساختمان
پیش از آنکه بشر روی به زندگی یکجانشینی بیاورد، نیازی به احداث سرپناه دائمی نداشت. بنابراین در مدل زندگی کوچ‌نشینی افراد زندگی در چادر را ترجیح می‌دادند. چراکه در کمترین زمان ممکن امکان نقل‌مکان برایشان میسر بود. اما از زمانی که کشاورزی به‌عنوان یک محل ارتزاق توسط انسانها شناخته شد، یکجانشینی خیلی سریع فراگیر شد و گروه‌های بزرگی از انسانها این سبک زندگی را برای خود انتخاب کردند. روی آوردن به سبک زندگی یکجانشینی دیگر دغدغه‌های ناشی از نقل‌مکان در طول سال را برطرف ساخت. به‌این‌ترتیب انسانها به فکر ساخت سرپناه‌های دائمی برای خود افتادند. چادر جوابگوی این سبک زندگی جدید نبود و انسانها نیاز به سرپناه مطمئن‌تری برای زندگی داشتند. اینجا بود که رد پای ساختمانسازی به میان آمد و نخستین ساختمانهای بشری بنا شدند. در ادامه با ما همراه باشید تا درباره ساختمان، انواع آن و مراحل احداث ساختمان بیشتر صحبت کنیم.
در اصطلاح عامیانه ساختمان چگونه تعریف میشود؟
بگذارید بازهم کمی از عقبتر شروع کنیم. ساختمانهایی که در ابتدا توسط انسانها بنا میشد، در ابتداییترین شکل ممکن بود. ابزار و مصالحی که انسانهای برای بنای ساختمانها استفاده میکردند، سنگ، چوب، خشت و گل بود. مسئله ایمنی ساختمان به دلیل نبود دانش فنی کافی یک چالش جدی به شمار میرفت. اما صنعت ساختمانسازی نیز مانند سایر صنایع در یک نقطع متوقف نشد و با شتاب بسیار زیادی به سمت جلو حرکت کرد.
بهطورکلی یک ساختمان، سازهای است که از کنار هم قرار گرفتن مجموعهای از مصالح مبتنی بر اصول علمی و مهارت تجربی بنا میشود. فرقی نمیکند که با یکخانه یک طبقه قدیمی طرف باشیم یا یک آسمانخراش مرتفع؛ این تعریف ساده برای هر دو آنها صدق میکند. آن چیزی که تفاوت میان این دو را رقم میزند، مراحل احداث ساختمان است.
بیشتر بخوانبد : مراحل گرفتن جواز پایان کار در ساختمان های در حال ساخت
امروزه مصالح بسیار متنوعی در فرآیند احداث یک بنا مورداستفاده قرار می‌گیرند. همچنین دانش فنی ساختمانسازی به حدی پیشرفت کرده است که به جنگ پدیده‌هایی نظیر زلزله رفته است. در حال حاضر در بسیاری از کشورهای پیشرفته ساختمانهایی بنا میشود که در برابر زلزله‌های سهمگین مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند. پیشرفت صنعت ساختمانسازی ازیک‌طرف و همچنین افزایش چشمگیر جمعیت از طرف دیگر موجب شده است که بلندمرتبه‌سازی به‌عنوان راه‌حلی برای زندگی در شهرها موردتوجه جدی قرار بگیرد.
ساختمانها بر اساس کاربری به چند دسته تقسیم میشوند؟
پاسخ دادن به این سؤال کار چندان راحتی نیست. به این دلیل که تکنولوژی هرروز در حال پیشروی جدی است و به دلیل ایجاد اشتغال و فناوری‌های نوین و جدید، ممکن است هرروز کاربری‌های جدیدی نیز برای ساختمانها تعریف شود. یک سؤال مهم که در اینجا به وجود می‌آید، آن است که آیا کاربری ساختمان در مراحل احداث ساختمان اثرگذار است؟ برای یافتن پاسخ این سؤال تا انتها همراه ما باشید.
بیشتر بخوانید : ترموود چیست ؟
اگر بخواهیم با توجه به کاربری‌های مرسومی که در حال حاضر برای انواع و اقسام ساختمانها تعریف‌شده است، یک طبقه‌بندی نسبی ارائه کنیم، می‌توانیم انواع ساختمانها را در گروه‌های زیر قرار دهیم:
ساختمان باکاربری مسکونی
مهم‌ترین و اولین کاربری که برای یک ساختمان می‌توان در نظر گرفت، کاربری مسکونی آن است. یک ساختمان مسکونی در دنیای امروز از دو فرمت خارج نیس؛ نخست آنکه خانه‌ها به‌صورت ویلایی و شخصی احداث میشوند و نوع دوم ساختمانها نیز آپارتمان‌ها هستند. البته با توجه هزینه‌های بالای زندگی شهری و تراکم جمعیت در شهرها خانه‌های ویلایی به‌مراتب کمتر از آپارتمان‌ها به چشم می‌خورند. ویلاهای مسکونی عمدتاً در مناطق تفریحی و بیرون از کلان‌شهرها احداث میشوند. یک ساختمان مسکونی امروزی نیز از مجموعهای المان کاملاً روتین و مشخص تشکیل‌شده است که از آن جمله می‌توان به سالن پذیرایی، آشپزخانه، اتاق‌خواب، حمام و سرویس‌های بهداشتی اشاره نمود.
بیشتر بخوانبد : با مراحل گرفتن جواز ساخت آشنا شوید
ساختمان باکاربری تجاری و بازرگانی
مثالی از یک ساختمان تجاری که تقریباً هرروز با آن سروکار داریم، بانک است. ساختمانهای تجاری و بازرگانی محلی برای رفع‌ورجوع امور مربوط به تجارت و کسب‌وکارها هستند. البته برخی از آنها مانند بانک‌ها در زمره اموال عمومی به شمار می‌روند و برخی دیگر مانند دفاتر شرکت‌ها، کاملاً خصوصی هستند. یک ساختمان تجاری معمولاً از محوطه بزرگی برخوردار است تا کارمندان بتوانند به‌راحتی در آن مشغول به کار شوند.
بیشتر بخوانید : فونداسیون چیست؟
البته در چند دهه اخیر دسته دیگری از ساختمانهای تجاری در سطح دنیا مرسوم شده‌اند. این ساختمانهای که عمدتاً برای مال‌ها، مراکز خرید و پاساژها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای استفاده میشوند، از متراژ زیربنای بسیار بزرگی برخوردار هستند و طراحی و احداث آنها نیازمند رعایت اصول ویژه‌ای است.
ساختمانهای صنعتی یا کارگاهی
نوع دیگری از ساختمانها، مراکز صنعتی و کارگاهی هستند. مراحل احداث ساختمان صنعتی یا کارگاهی در مقایسه با سایر ساختمانهای کاملاً متفاوت است. عمدتاً این نوع بناها به‌صورت سوله احداث میشوند. محوطه‌های اکثر کارخانه‌ها و کارگاه‌ها بزرگ است. چراکه باید ماشین‌آلات و دستگاه‌های سنگین و بزرگ به‌راحتی در آنها مستقر شوند. ازنظر پیچیدگی‌های ساختمانسازی، معمولاً ساخت این نوع بناها کار راحت‌تری به شمار می‌رود.
ساختمانهای آموزشی
مدارس، دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های خصوصی به‌عنوان کاربری‌های دیگری هستند که برای یک نوع ساختمان می‌توان متصور بود. در این‌گونه مراکز بسته به تعداد افرادی که تحت آموزش قرار می‌گیرند، نیاز به کلاس‌های درس، بخش‌های اداری و خدماتی وجود دارد. ازنظر مراحل احداث ساختمان نیز تفاوت چندانی با سایر انواع ساختمان ندارد.
بیشتر بخوانید : 10 مورد از مصالح مهم و کاربردی در صنعت ساختمان
آنچه در اینجا به آن اشاره نمودیم، تنها گوشه‌ای از کاربردهای بی‌شماری است که برای یک ساختمان می‌توان در نظر گرفت. قطعاً پیدایش ساختمان یک انقلاب در زندگی بشر به شمار می‌رود. پیشرفت روزافزون صنعت ساختمانسازی نیز در ابعاد مختلف نقش بسیار مؤثری در ارتقای کیفیت زندگی بشر داشته است. تا اینجا مقدمه‌ای نسبتاً مفصل درباره مفهوم و کاربردهای یک ساختمان را موردبررسی قراردادیم. در ادامه به بررسی مراحل احداث ساختمان خواهیم پرداخت.
مراحل احداث ساختمان
پاسخ به این سؤال که یک ساختمان چگونه و پس از طی چه مراحلی بنا میشود، می‌تواند ما را باکار ساختمانسازی تا حدودی آشنا کند. حتی کسانی که قصد ورود به این بازار کار را ندارند، خوب است که اطلاعاتی در این زمینه داشته باشند. چراکه به هر ترتیب همه ما در حال زندگی دریکی از همین ساختمانها هستیم. بهطورکلی مراحل احداث یک ساختمان به شرح زیر است:
تعیین محل دقیق احداث ساختمان
اولین و مهم‌ترین کار برای شروع احداث یک ساختمان، تعیین موقعیت دقیق آن است. اساساً پارامترهای مختلفی در انتخاب یک موقعیت مکانی برای احداث ساختمان دخیل هستند. ازجمله می‌توان به متراژ زیربنا، شرایط آب و هوایی، وضعیت نورگیری موقعیت ساختمان، مقررات و دستورالعمل‌های سازمان‌های مسئول در هر کشور و … اشاره کرد. یک سازنده پس از در نظر گرفتن جمیع فاکتورهای اشاره‌شده، تصمیم نهایی برای انتخاب موقعیت مکانی پروژه را اتخاذ میکند. البته باید توجه داشت که حتماً از متخصصین علم معماری و عمران برای انتخاب موقعیت مکانیک پروژه باید مشاوره گرفت. درنهایت پس‌ازآنتخاب موقعیت مکانی موردنظر برای اخذ مجوزهای لازم به‌منظور شروع مراحل احداث ساختمان در آنجا باید اقدام نمود.
شروع فرآیند طراحی ساختمان
فرض کنید شما به‌عنوان کسی هستید که قصد سفارش ساخت یک ساختمان را در زمین خوددارید. قبل از آنکه به سراغ مهندس معمار برای سپردن پروژه خود به او بروید، لازم است تکلیف چند چیز را با خود مشخص کنید. ازجمله اینکه باید مشخص کنید که کاربری ساختمان موردنظر به‌طور دقیق چیست. انتظاراتی که از ساختمانتان دارید را به‌صورت دقیق تعیین کنید. به‌عنوان‌مثال اگر پروژه‌تان احداث یک ساختمان مسکونی است، باید تعداد واحد‌ها، متراژ هر واحد، تعداد اتاق‌خواب‌ها، تعداد پارکینگ و متراژ محوطه حیات را به‌طور کامل تعیین کنید.
بیشتر بخوانید : بانک اطلاعات سازه یاب و مزایای آن
سعی کنید یک لیست کامل و مفصل از همه آن چیزی که در ذهنتان دارید را آماده کنید. این مرحله اهمیت بسیار زیادی دارد. سعی کنید زمان مناسبی برای آن در نظر بگیرید. چراکه درصورتی‌که در آینده تمام مراحل احداث ساختمان مبتنی بر این مرحله ادامه پیدا میکند. درصورتی‌که بی‌توجهی در این مرحله اتفاق بیفتد، مشکلات زیادی برای شما به وجود خواهد آمد.
انتخاب پیمانکار پروژه
در مرحله بعدی باید به سراغ انتخاب پیمانکار بروید. پیشنهاد ما به شما این است که از خدمات شرکت‌های مشاوره‌ای برای این منظور استفاده کنید. چراکه این شرکت‌ها به‌صورت تخصصی در این زمینه فعالیت می‌کنند و ضمن سال‌ها تجربه در صنعت ساختمانسازی، مجموعهای از معماران و مهندسان باتجربه و کاردان را در کنار خوددارند.
پس‌ازآنتخاب مهندس معمار پروژه، ادامه مراحل احداث ساختمان با مطرح کردن انتظاراتتان از ساختمان با معمار پیگیری میشود. لیستی که در مرحله قبل تهیه کردید را به معمار بدهید و چند جلسه مشاوره با او برگزار نمایید. ضمن بهره‌گیری از تجربیات او، نظرات و پیشنهادانی که برای احداث ساختمان دارد را نیز در نظر بگیرید. در انتها پس از توافق در خصوص کلیات پروژه، باید به سراغ تهیه نقشه‌های ساختمان بروید. مهندس معمار پروژه موظف است نقشه‌های ساختمان را متناسب با هماهنگی‌های صورت گرفته تکمیل کند.
بیشتر بخوانید : کابینت و انواع آن
اخذ مجوز و تعیین بودجه لازم
پس از جلسات با مهندسی معمار پروژه، با توجه به اطلاعاتی که او در اختیار شما قرار می‌دهد، می‌توانید به برآوردی نسبی درباره میزان بودجه‌ای که برای احداث ساختمان نیاز است، برسید. البته باید تلورانس ناشی از نوسانات قیمت مصالح و سایر هزینه‌ها را نیز به‌عنوان ضریب اطمینان برای پروژه خود در نظر داشته باشید.
بیشتر بخوانبد : بانک مشاغل ساختمانی
در ادامه مراحل احداث ساختمان باید به سراغ اخذ مجوزهای لازم بروید. در کشور ما سازمان مستقیم مرتبط با مجوزهای ساختمانسازی، شهرداری‌ها هستند. باید توجه داشته باشید که برای پروژه‌های ساختمانی معمولی، مجوزهای صادرشده چیزی در حدود 2 سال اعتباردارند و پس‌ازآن مجدد نیاز به رایزنی با شهرداری برای تمدید مهلت ساخت پروژه هستید.
امور اجرایی جزء اصلی مراحل احداث ساختمان
تا اینجا مقدماتی که برای آغاز عملیاتی کار احداث ساختمان لازم بود را انجام دادید و در ادامه می‌توانید وارد فرآیند اجرایی احداث ساختمان بروید. پیش از خاک‌برداری، لازم است تا محوطه پروژه به‌طور کامل از هرگونه نخاله و ضایعات پاک‌سازی شود. پس‌ازاین مرحله نوبت به خاک‌برداری می‌رسد که متناسب با ابعاد ساختمان و نظر مهندس معمار پروژه صورت می‌پذیرد. در گودبرداری زمین پروژه را با عمق مشخصی حفر می‌کنند تا آماده کار فونداسیون شود.
یکی از اصلی‌ترین بخش‌ها در ساختمانسازی، طراحی و اجرای فونداسیون سازه است. آن چیزی که وزن مجموعه ساختمان را به دوش می‌کشد و آن را به زمین منتقل میکند، اصطلاحاً فونداسیون ساختمان نام دارد. اجرای دقیق فونداسیون برای تأمین ایمنی ساختمان بسیار مهم و اثرگذار است. بدون داشتن یک فونداسیون خوب و مطمئن نمی‌توانید از استحکام سازه در برابر حوادثی همچون زلزله مطمئن باشید.
بیشتر بخوانید : پروژه های تهران
در ادامه نوبت به بنای اسکلت ساختمان می‌رسد که به‌عنوان ستون فقرات ساختمان به شمار می‌روند. در حال حاضر بسیاری از پروژه‌های مسکونی در کشور ما به دو صورت بتنی یا تیرآهن اجرا میشوند. تعیین این موضوع متناسب با بودجه کارفرما و نظر معمار پروژه صورت می‌پذیرد. هرکدام از این دو دارای نقاط ضعف و قوت خاصی هستند که صحبت درباره آنها نیاز به مقاله‌ای مفصل و جداگانه دارد.
در ادامه نوبت به روبنای سازه می‌رسد که از آن جمله می‌توان به دیوارچینی داخلی و خارجی، احداث سقف ساختمان و پلکان‌ها اشاره نمود. پس از تکمیل روبنای سازه باید به سراغ بخش‌های تأسیساتی و ریزه‌کاری‌های سازه رفت. تأسیسات مکانیکی و الکتریکی در هر پروژه ساختمانی به‌عنوان یک جزء بسیار مهم به شمار می‌رود. در بین بسیاری از مهندسان صنعت ساختمانسازی این عبارت مرسوم است که ساختمانی که با بهترین متریال بنا شود ولی تأسیسات مکانیکی و الکتریکی خوبی نداشته باشد، قطعاً محل مناسبی برای سکونت افراد نخواهد بود.
بیشتر بخوانبد : شماره موبایل کارفرمایان ساختمانی
در انتها و پس از اتمام کار تأسیساتی ساختمان باید به سراغ امورات تزئینی ساختمان ازجمله نصب کف‌پوش‌ها، گچ‌بری، محوطه‌سازی و … بپردازیم. به‌این‌ترتیب مروری کلی و خلاصه بر مراحل احداث ساختمان داشتیم.
بیشتر بخوانید : معرفی پروژه های ساختمانی
کلام پایانی
سازه یاب به‌عنوان بانک جامع اطلاعات صنعت ساختمانی در سطح شهر تهران و کرج فعالیت میکند. برای آگاهی از پروژه‌ها و ساختمانهای در دست اجرا در تهران و کرج می‌توانید از بانک جامع اطلاعات ساختمانی سازه یاب استفاده نمایید. سازه یاب بهترین و باکیفیت‌ترین خدمات در این حوزه را در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
