محتوا :
صنعت ساختمان‌سازی یکی از بزرگ‌ترین، پرسودترین و گسترده‌ترین صنایعی است که وجود دارد. دقیقاً به دلیل همین گستردگی این صنعت توانسته برای اقشار مختلفی از حرفه‌ها شغل ایجاد کند. تعداد افرادی که شغلشان به صنعت ساخت‌وساز گره خوده زیاد است. صنعت ساختمان‌سازی باعث شده تا تعداد کار در کشور زیاد شود، به‌طوری‌که هرکسی می‌تواند در نقطه‌ای از آن شغلی برای خود پیدا کند. حتی کارگران غیرمتخصص هم همیشه می‌توانند در این صنعت جایی پیداکرده و به‌عنوان کارگر ساده در این صنعت مشغول به کار شوند. چه برسد به حوزه‌های تخصصی که به کار ساختمان‌سازی مربوط‌اند.
جدای از مشاغلی که مستقیماً در کار ساخت‌وساز دخیل هستند، شمار زیادی از مشاغل جانبی هم وجود دارند که عملاً حیاتشان به این صنعت گره‌خورده است. مشاغلی که بیشتر نقش تأمین‌کننده را بازی می‌کنند. از کارخانجات بزرگ که کار تولید مواد و مصالح ساختمانی را بر عهده‌دارند، تا فروشگاه‌های این مصالح و مشاوران املاک. هرکدام از این شغل‌های زیرمجموعه‌ای نیز خودشان چند شاخه‌دارند که می‌توانند برای افراد زیادی کار ایجاد کنند.
ازاین‌رو صنعت ساختمان همیشه یکی از شاهرگ‌های حیاتی برای اقتصاد هر کشوری به شمار رفته و اهمیت زیادی دارد. چراکه جدای از بحث اشتغال‌زایی، محصول نهایی این صنعت یکی از نیازهای اساسی مردم کشور، یعنی مسکن را بطرف.
البته که صنعت ساختمان آن‌قدر گسترده است که تنها به ساختن واحدهای مسکونی،اداری یا تجاری محدود نمی‌شود و می‌تواند سازه‌های دیگری مانند سدها، پل‌ها و غیره را هم شامل شود.
در این مقاله قصد داریم تا 20 مورد از مشاغل مهم مربوط به صنعت ساختمان را بررسی کنیم.
با ما همراه باشید.
تاریخچه صنعت ساختمان
مسکن یا خانه از آغاز وجود بشریت یکی از نیازهای اساسی به شمار می‌رفته است. از زمانی که انسان غارهای را عنوان خانه خود انتخاب می‌کرد تا ساختن کلبه‌های ساده، خانه‌های خشتی و سنگی و زمان حال که ساختمان‌های چندطبقه به شکل اصلی سازه‌های مسکن تبدیل‌شده‌اند.
بیشتر بخوانید : معرفی پروژه های ساختمانی
زمانی بود که ساخت‌وساز هنوز به‌صورت امروزی شکل صنعتی به خودش نگرفته بود. هرکسی خانه خودش را می‌ساخت و همه کم‌وبیش بامهارت های لازم برای ساختن یک‌خانه آشنا بودند. آن زمان تنها قشری که درگیر ساختمان‌سازی می‌شدند کارگران بودند. و روند ساخت‌وساز هم طبیعتاً کند پیش می‌رفت و موانع زیادی را پشت سر می‌گذاشت.
اما امروزه ساخت‌وساز عمل به یک صنعت تبدیل‌شده است. دیگر قرار نیست واحدهای ساخته‌شده توسط سازنده اشغال شوند. بلکه ساختمان به یک محصول برای فروش تبدیل‌شده است. این یعنی ورای تعریف ساده مسکن. ساختمان‌سازی دیگر نیاز فرد برای مسکن را تأمین نمی‌کند، بلکه نیاز مردم یک کشور را برای خانه رفع‌ورجوع می‌نماید.
از همین رو رفته‌رفته هرکدام از بخش‌های ساختمان‌سازی به یک حرفه تبدیل شد و حرفه‌ها مشاغل را تشکیل دادند و مشاغل شاخه‌های تخصصی گرفتند.
امروزه با ورود فناوری‌های مختلف صنعت ساختمان‌سازی پیشرفت بسیار زیادی داشته به‌صورت که می‌تواند ظرف مدت بسیار کوتاهی سازه‌های عظیمی مانند برج و آسمان‌خراش بسازد.
صنعت ساختمان شامل چه مشاغلی است؟
مشاغل ساختمانی یکی از باثبات‌ترین شغل‌های موجود به‌حساب می‌آیند چراکه برخلاف حوزه‌های شغلی دیگر حتی در شرایطی که کشور درگیر رکود اقتصادی است هم این مشاغل رونق داشته و رشد دارند. علاوه بر آن به‌واسطه روند رو به افزایش مشاغل ساختمانی، شغل‌های پایدار و طولانی‌مدتی برای جویندگان هستند.
یکی از مهم‌ترین نکته‌ها درباره مشاغل این است که این شغل‌ها از ساده‌ترین کار یعنی کارگر ساده گرفته تا مهندس‌های ناظر، همگی موقعیت‌های بسیار حساسی هستند. چنانچه هرکدام از 20 مورد از مشاغل مهم مربوط به صنعت ساختمان کارشان را به‌درستی انجام ندهند، می‌توانند به جان و مال مردم آسیب برسانند. از همین رو این مسئله بسیار مهم است که هرکسی که در شغل‌های ساختمانی مشغول به کار است باید حتماً مهارت لازم و کافی برای این کار داشته باشد. چراکه اشتباهات کوچک در ساختن ساختمان می‌تواند بعداً فاجعه به بار بیاورد.
مثلاً فرض کنید که مهندس ساختمان راستای ستون‌ها را به‌اندازه یک اپسیلون کج کار بگذارد، یا یک کارگر ساده در هنگام بتن‌ریزی پایه ستون‌ها بی‌دقتی کرده باشد. همین اشتباهات ساده هم می‌توانند درنهایت فاجعه‌بار باشند. پس همان‌طور که می‌بینید مشاغل ساختمانی، بسیار حساس‌اند و به‌دقت بالایی در هر زمینه کاری احتیاج دارند.
بیشتر بخوانید : شماره موبایل کارفرمایان ساختمان
علاوه بر مشاغلی که به‌صورت دائمی در صنعت ساختمانی مشغول به کارند، بسیاری از شغل‌های مربوط به این صنعت هم فصلی هستند.
در ادامه به 20 مورد از مشاغل مهم مربوط به صنعت ساختمان اشاره می‌کنیم.
نقشه‌بردار
نقشه محیط و مساحت ساختمان اولین گام عملیاتی است که برای ساختن یک سازه باید برداشت. نقشه‌بردار وظیفه دارد تا اطلاعت و داده‌های جغرافیایی را از منابع مختلف تأمین کند. منابعی از قبیل نقشه‌های زمینی، عکس‌های هوایی، داده‌های ماهواره‌ای، تحقیق و مطالعه میدانی، بررسی نقشه‌های دیگر، تحلیل داده‌های دیجیتال و گرافیک فضایی یا حتی از سیستم‌های اطلاعاتی جغرافیایی یعنی GIS.
طراحی و ارزیابی الگوریتم های ساختاری داده‌های جغرافیایی نیز بر عهده نقشه‌بردار است.
مهندس عمران
خیلی‌ها هستند که فرق مهندس معمار را با مهندسان عمران نمی‌دانند. اما واقعیت این است که این حرفه‌ها کاملاً باهم فرق می‌کنند.
وظیفه طراحی کلی سازه و برنامه‌ریزی ساخت، که یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین بخش‌های ساختمان‌سازی است، بر عهده مهندس عمران است.
در حقیقت مهندس عمران کسی است که باید مراحل ساخت سازه را از مراحل ابتدایی تا مراحل انتهایی طراحی نموده و پیش‌بینی کند. مهندسی عمران یکی از مشاغل تمام‌وقت به شمار می‌رود. به معنی اینکه مهندس عمران هر ساختمان از ابتدا تا انتهای پروژه در فرآیند ساخت دخیل است. و درست مانند یک کارگردان همه‌چیز را مدیریت می‌کند. از همین رو مهندس عمران باید مجوز تأیید صلاحیت کار از نهاد سازمان نظام‌مهندسی کشور داشته باشد و پروانه اشتغال را کسب کرده باشد.
آرشیتکت یا مهندس معمار
برخلاف متخصصین حوزه عمران که از دانشکده‌های مهندسی فارغ‌التحصیل می‌شوند، مهندسان معمار درواقع بخش‌های هنری‌تر ساختمان را مدیریت می‌کنند و می‌توانند از دانشکده‌های هنری فارغ‌التحصیل شوند. مهم‌ترین ویژگی یک مهندس معمار این است که علاوه بر علم و سواد در رابطه با شاخصه‌های اصلی ساختمان‌سازی، ذوق و خلاقیت هنری داشته باشد. چراکه طراحی سبک و استایل داخلی واحدها بر عهده مهندس معمار است. آنچه شکل خانه شمارا تعیین کرده هنر مهندس معمار ساختمان است.
مهندس معمار در حقیقت ظاهر ساختمان را تعیین می‌کند، درحالی‌که مهندس عمران باطن آن را می‌سازد.
بیشتر بخوانید : ترموود چیست ؟
کار اصلی مهندس معمار این است که بر اساس نقشه‌های تهیه‌شده کار طراحی داخلی ساختمان را انجام دهد. و سپس در مرحله عملیاتی نیز روی اجرای آن نظارت کند. علاوه بر این طراحی ماکت و معماری خارجی نیز بر عهده مهندس معمار است.
معمار کسی است که علاوه بر شکل داخل خانه، فضا و ظاهر بیرونی ساختمان را هم طراحی می‌کند.
کارشناس تأسیسات
تأسیسات ساختمان درواقع مهم‌ترین بخش رفاهی هر ساختمان است که حوزه گسترده‌ای است و اهمیت بسیار بالایی دارد. در اینجا منظور از تأسیسات مشاغلی است که بخش تأسیسات حرارتی، برودتی، تأسیسات گاز کشی و تهویه مطبوع را مدیریت و اجرا می‌کنند. کارشناسی تأسیسات شغل بسیار مهم و البته حساسی است که می‌تواند در کیفیت زیست پذیری ساختمان نقش حیاتی داشته باشد.
کارگر ساختمانی
کارگران ساختمانی در حقیقت افرادی هستند که بدون تخصص ویژه‌ای در تمای حوزه‌های کاری ساختمان مشغول به فعالیت هستند. کارگران ساده ساختمان می‌توانند به‌صورت دائمی فعالیت کنند یا به‌صورت فصلی کار کنند. کارگر ساده ساختمان در حقیقت وظیفه کمک‌رسانی به حوزه‌های مختلف، به‌خصوص در بخش بنایی را بر عهده دارد. تعداد افرادی که در کشور در این حوزه فعالیت می‌کنند بسیار زیادی است و این کار یکی از مشاغل کلیدی در ساختمان‌سازی است.
لوله‌کش
لوله‌کش یکی از مشاغل زیرشاخه تأسیسات ساختمان است که وظیفه جایگذاری لوله‌های آب و فاضلاب ساختمان را بر عهده دارد. سیستم آب‌رسانی ساختمان شاهرگ حیاتی سازه به‌حساب می‌آید که اهمیت بسیار بالایی دارد و چنانچه در اجرای آن قصوری صورت گرفته باشد ساختمان بعداً دچار مشکلات اساسی می‌شود. تعمیر مشکلات بخش لوله‌کشی بسیار سخت، پردردسر و هزینه‌بر خواهد بود.
شیشه‌بر
هیچ ساختمانی را پیدا نمی‌کنید که فضایی برای پنجره تعبیه نکرده باشد. پنجره‌ها بخش‌هایی کلیدی در تأمین نور و تهویه هوای ساختمان‌ها هستند که علاوه بر کاربردهای حیاتی، ازنظر زیبایی ظاهری هم تعیین‌کننده هستند. اما هیچ پنجره‌ای بدون شیشه نصب نمی‌شود. ازاین‌رو شیشه‌بری یکی از فعال‌ترین بخش‌های صنعت ساختمان‌سازی است که علاوه بر پنجره‌ها، نیاز بخش‌های دیگر ساختمان که به شیشه احتیاج دارند را نیز برطرف می‌کند. شیش بری مانند لوله‌کشی یکی از مشاغلی است که با کسب تجربه می‌توان در آن مهارت کسب کرد.
نقاش ساختمان
امروزه اغلب ساختمان‌های نوساز به‌صورت خام به خریدار تحویل داده می‌شوند. از همین رو نیاز مردم به مشاغلی مانند نقاش ساختمان روزبه‌روز بیشتر می‌شود. نقاش ساختمان با استفاده از متریال های رنگی متناسب با نیاز ساختمان و سلیقه مشتری درودیوارها را رنگ‌آمیزی می‌کند و واحد را از حالت خامی درمی‌آورد. نقاش همچنین علاوه بر واحدهای نوساز می‌تواند رنگ خانه‌های قدیمی را هم ترمیم کند.
بیشتر بخوانید : مراحل گرفتن جواز پایان کار در ساختمان های در حال ساخت
مدیر پروژه
مهندس معمار ناظری برساخت کلیات بناست و فعالیت‌های مربوط به حوزه خودش را هماهنگ می‌کند. اما مدیر پروژه‌های ساختمانی کسی است که وظیفه برنامه‌ریزی دقیق کار را بر عهده داشته و باید با مدیریت منظم هماهنگی بین پروژه‌ها و مشاغل مختلف ساختمانی را صورت دهد. امروزه در صنعت ساختمانی نقش مدیران پروژه هرچه پررنگ‌تر شده است.
کار اصلی مدیر پروژه در حقیقت هدایت و هماهنگی بین نیروهای انسانی و مادی است که از ابتدا تا مراحل انتهایی همراه پروژه خواهند بود. مدیر پروژه ساختمان یکی از مدیران ارشد ساخت‌وساز به شمار رفته و ازجمله مشاغل پرسود ساختمانی است. چراکه تعداد متخصصان این حوزه در کشور کم است.
برق‌کار
وظیفه مهندس برق ساختمان این است که نقشه برقی ساختمان را متناسب با طراحی معمار و طی مشورت با مهندس عمران طرح‌ریزی و اجرا کند. تأمین برق کلی ساختمان در کنار سیم‌کشی مجزای واحدها، تهیه و نصب تابلو برق و غیره همگی از وظایف برق‌کار ساختمان است. این حوزه نه به یک نفر، بلکه به یک تیم متخصص احتیاج دارد.
مسئول خرید
مسئول خرید ساختمان فردی است که وظیفه تأمین نیازهای ساختمان به مصالح مختلف را بر عهده دارد. تقریباً تمام مواد و مصالحی که در سازه به کار می‌رود باید از مسئول خرید تحویل گرفته شوند. مسئول خرید موظف است به‌موقع لوازم و مصالحی که ازنظر کیفی مورد تأیید مهندسان قرار دارند را با بهترین قیمت ممکن خریداری کند و گزارش‌های مربوطه در کنار فاکتورها را به‌حسابدار تحویل دهد.
بیشتر بخوانید : مقدمه ای درباره ساختمان و مراحل احداث ساختمان
حسابدار
حسابداری یکی از پرکاربردترین و مهم‌ترین مشاغل در هر کشوری است که طبیعتاً به‌حسابداری ساختمان محدود نمی‌شود. افرادی که علم حسابداری رادارند می‌توانند در صنعت ساختمان هم مشغول به کار شوند. وظیفه حسابدار پروژه ساختمانی جمع‌آوری، طبقه‌بندی، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارش‌های مالی و صورت‌های حساب است. حسابدار یکی از نماینده‌های نفر اصلی ساخت‌وساز کار به شمار می‌رود که نقش کلیدی در هزینه نهایی کار خواهد داشت.
ازجمله وظایف حسابدار اطلاع کامل از قوانین مالیاتی و ارائه پیشنهادات لازم برای طراحی استراتژی خرید است تا هزینه کلی ساختمان با حفظ کیفیت در کمترین حد ممکن باقی بماند.
نماکار
کارشناس نمای ساختمان یا نماکار در حقیقت وظیفه اجرای نمای بیرونی ساختمان متناسب با طراحی مهندس معمار را بر عهده دارد. ازآنجایی‌که تقریباً در نود درصد مواقع نماهای بیرونی ساختمان‌ها از سنگ هستند، اغلب نماکارها از این مصالح برای نمای ساختمان بهره می‌برند و درواقع سنگ‌کار هم هستند.
موزائیک کار
کف ساختمان یکی از مهترین بخش‌های ساختمان است که درواقع یکی از آخرین مراحلی است که در ساختمان اجرا می‌شود. یعنی بعد از اتمام کار لوله‌کش، برق‌کار و غیره. کف ساختمان می‌تواند یا از جنس موزاییک باشد، یا سرامیک و یا پارکت. گرچه نام موزائیک کار را روی این شغل گذاشتیم اما کارشناس کف کار این بخش را مدیریت می‌کند.
بنا
بنایی یکی از شغل‌های تجربی و مهم در صنعت ساختمان است. استاد بنا وظیفه روی‌هم چیدن مصالح ساختمانی اعم آجر، سفال، سیمان و غیره را بر عهده دارد و در حقیقت کسی است که دیوارهای ساختمانی را می‌سازد.
گچ کار
گچ مصالحی است که در هر ساختمانی دیده می‌شود و اصلی‌ترین ماده برای پوشاندن دیوارهای لخت ساختمانی است. هیچ دیواری را پیدا نمی‌کنید که لایه‌ای از گچ رویش را نپوشانده باشد. بنابراین گچ کار یکی از مشاغل مهم ساختمانی به شمار می‌رود که باید حتماً مهارت و تجربه کافی در کارش داشته باشد.
سفید کار
سفیدکاری یعنی آماده کردن گچ دیوارها و پر کردن محل اتصالات برای آماده شدن جهت نقاشی. سفیدکاری یک مهارت است اما بسیاری از گچ کاران خودشان سفیدکاری را هم انجام می‌دهند.
جوشکار
شاید مهم‌ترین و پرکاربردترین نحوه اتصالات اسکلت و سازه‌های فلزی ساختمانی جوش باشد. ازاین‌رو کار جوشکار اهمیت بالایی پیدا می‌کند. کاری که طبیعتاً به مهارت و دقت بسیار بالایی نیاز دارد. جوش‌کارها یکی از پرکاردترین مشاغل ساختمانی هستند.
نصاب آسانسور
آسانسور به بخشی جدانشدنی از سازه‌های امروزی تبدیل‌شده است. داشتن آسانسور نه‌تنها یک امتیاز، بلکه امروزه به یکی از الزامات هر ساختمان تبدیل‌شده است. به همین دلیل هم‌شغل نصاب آسانسور یکی از مشاغل مهم ساختمانی به شمار می‌رود. چراکه هم کار و پروژه‌های زیادی پیش رو خواهد داشت، و هم باید دقت و ظرافت کافی در اجرای صحیح آسانسور به خرج دهد. همچنین بهتر است چنانچه قرار است در ساختمان آسانسور وجود داشته باشد، پیش از تعبیه تونل مربوطه، با متخصص نصب آسانسور مشورت کنید.
بیشتر بخوانید : فونداسیون چیست ؟
آرماتوربندی
آرماتوربندی شغلی برای مستقر کردن و محکم کردن دیرک های فولادی و تورهای شبکه‌ای در سازه‌های بتنی است که قطعاً جزو 20 مورد از مشاغل مهم مربوط به صنعت ساختمان به‌حساب می‌آید.
شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع مشاغل ساختمانی با کارشناسان ما در سازه یاب مشورت کنید و به بانک اطلاعاتی متخصصین قابل‌اعتمادی که در حوزه ساختمان‌سازی فعالیت می‌کنند دسترسی داشته باشید.
