کفراژ چیست

به اطراف خود نگاه کنید و بگویید که چند ساختمان بتنی می بینید؟ به نظرتان چند درصد از ساختمان های نیمه کاره شهر، از بتن برای ساخت و ساز استفاده می کنند؟ به نظر می آید که بتن متریال سنگین و عظیمی است که برای قالب دهی به آن باید از وسایل و ابزارهای مختلفی استفاده شود.

بیشتر بخوانید : روش های مقاوم سازی ساختمان

در این مقاله از وبسایت سازه یاب می خواهیم در مورد کفراژ صحبت کنیم. شاید نام داربست را شنیده باشید. برای پاسخ به سوال کفراژ چیست ؟ باید در ابتدا تفاوتی که میان کفراژ و داربست وجود دارد را تبیین کنیم.

به هر حال اگر این موضوع برایتان جالب است، توصیه می کنیم ادامه ی این مطلب را از دست ندهید.

کفراژ بندی و معرفی کفراژ

اگر به ساختمان هایی که با بتن قرار است ساخته شوند، نگاهی بیندازید، متوجه نوعی قالب بندی موقت می شوید که برای ریختن بتن درون آنها استفاده می شوند. این قالب بندی ها، آرایش منظمی دارند. مثلا ممکن است به شکل عمودی یا افقی کار شود.

بتن درون این قالب ها ریخته می شود و تا زمانی که شکل مورد نظر را به خود بگیرد، در این موقعیت باقی می ماند. به این قالب بندی ها، کفراژ می گویند. همان طور که می بینید، به نظر می آید که کارکرد کفراژ شباهت زیادی به داربست دارد.

نکته اینجاست که همیشه و همواره نمی توان از کفراژ استفاده کرد و برای سازه های خاصی مثل ستون ها، دیوارها یا دال های بتنی استفاده می شود. اما جنس اصلی این کفراژ ها چیست؟

بیشتر بخوانید : هبلکس چیست؟

می توان کفراژ را از متریال مختلفی مثل چوب، تخته سه لا، فولاد، مواد ترکیبی، بتن مسلح و … ساخت. باید بدانید که اجرای کفراژبندی هزینه ی زیادی در بر خواهد داشت و زمان بر است. به خصوص اگر پروژه ی مورد نظر عظیم باشد( مثل ساخت یک سد یا مخزن)

خصوصیات یک کفراژ خوب

زمانی که تصمیم به اجرای یک کفراژ میگیرید، باید به نکات مهمی در این میان توجه داشته باشید. نکاتی که کیفیت یک کفراژ را تعیین می کنند. مثل:

•  کفراژ خوب باید بتواند در برابر بارها و فشارهای مختلف مقاومت کند.
•  دچار نشتی نشود
•  ضد آب باشد
• کفراژ مورد نظر باید بتواند از انحراف جلوگیری کند و به قدر کافی مقاوم باشد.
• وزن کم، از ویژگی های یک کفراژ خوب است.
•  زمانی که از متریال خاصی برای ساخت یک کفراژ استفاده می شود باید دقت داشت که این مواد در برابر فشار، تاب خوردگی و آب و هوای متفاوت، دوام داشته باشد.
•  متریالی که از آن برای ساخت کفراژ استفاده می شود، باید ارزان و در دسترس باشند. همچنین بتوان مجددا از آنها استفاده کرد.

انواع کفراژ

در قسمت بالای همین مقاله، در مورد متریال مختلفی که برای ساخت کفراژ به کار می روند، صحبت کردیم. این تفاوت در متریال، باعث می شود که انواع کفراژ ها در بازار وجود داشته باشد. می توان این کفراژها را به دسته بندی های مختلفی تقسیم کرد. در ادامه به برخی از مهم ترین کفراژها از لحاظ متریال ساخت، اشاره کرده ایم:

· کفراژبندی های چوبی

زمانی که از قالب چوبی برای ساخت کفراژ استفاده می شود، می گوییم کفراژ مورد نظر چوبی است. چوب به کار رفته در این کفراژها معمولا از جنس نئوپان، تخته های سه لا و…است. اصلی ترین ویژگی کفراژ هایی با قالب چوبی این است که طراحی بسیار ساده ای دارند و خیلی راحت میتوان با آن ها کار کرد. اتصال این نوع قالب های چوبی با استفاده از میخ و پیچ است. به همین دلیل می توان خیلی راحت اندازه ی قالب ها را تغییر داد. وزن سبکی دارد و در برابر حرارت نیز مقاومت خوبی از خود نشان می دهد.

اما کفراژبندی چوبی خالی از اشکال و ایراد هم نیست. مثلا اصلی ترین مشکلی که در مورد کفراژهای چوبی وجود دارد این است که زمان بر هستند و برای استفاده از آنها، لازم است زمان زیادی صرف شود. در ضمن چون که از چوب استفاده می کند، نمی توان گفت که طرفدار و دوستدار طبیعت هم هست.

از طرفی دیگر، قالب های چوبی معمولا به یک شکل نیست چرا که بافت چوب در نقاط مختلف، فرق دارد. به همین دلیل ممکن است درزهای قالب به خوبی با هم جفت نشوند و در نتیجه، شاهد نشتی مواد به بیرون از قالب باشیم.

· کفراژ فلزی

یکی دیگر از متریالی که برای ساخت کفراژ به کار میرود، قالب های فلزی هستند که در ساختمان سازی رواج زیادی دارند. اصلی ترین مزیت قالب های فلزی نسبت به چوبی در عملیات کفراژبندی این است که سرعت اجرای بیشتری دارند و خیلی راحت می توان آن ها را جا به جا کرد. سطح صاف قالب های فلزی، آن ها را برای قالب بندی بتن خیلی مناسب می سازد.

اما باید بدانید که فلز هم خالی از ایراد نیست و اصلی ترین ایرادی که می توان به آن گرفت این است که وزن بالایی دارند و هزینه بر است.

· کفراژ پلاستیکی

امروزه از پلاستیک در جاهای مختلف ساختمان سازی استفاده می شود و رایج ترین کاربرد آن ها هم در ساخت کفراژ است. البته باید بدانید که کفراژبندی با قالب پلاستیکی، بیشتر برای ساختمان های کوچک و بدون پیچیدگی استفاده می شود. قیمت خیلی پایینی دارد و سبک هم هست. در ضمن اگر در طول پروژه، با دقت از آن ها نگهداری شود، می توان از کفراژهای پلاستیکی در پروژه های بعدی هم استفاده کرد.

· کفراژهای پلیمر و فایبرگلاس

اخیرا استفاده از پلیمر و فایبرگلاس، رواج زیادی در ساختمان سازی پیدا کرده است. معمولا برای سبک کردن سقف و پی های بتنی، از کفراژهای پلیمر یا فایبرگلاس استفاده می شود. اصلی ترین خصوصیت کفراژهای فایبرگلاس این است است که بسیار ایمن می باشند و سازه را سبک تر می کنند. همچنین مدت زمان اجرای آن ها بسیار کم است و در نتیجه سرعت ساخت و ساز را بالاتر می برند.

· کفراژبندی با قالب متحرک یا لغزنده

یکی دیگر از اصلی ترین متریالی که برای ساخت کفراژ به کار میرود، کفراژ هایی هستند که به صورت هیدرولیک می باشند و هنگامی که قرار است بتن ریزی به شکل یکنواخت صورت بگیرد، از آن استفاده می شود. می توان کفراژهای لغزنده را به صورت افقی یا عمودی کار کرد. از مدل افقی آن، برای زهکشی کانال آب و ساخت تونل استفاده می کنند.

اما مدل های عمودی کاربرد دیگری دارند و برای ساخت سیلوها و انبارهای بزرگ، برج های مخابراتی و سازه هایی که بلند و رفیع هستند، استفاده می شود.

· کفراژبندی با قالب دائمی و ماندگار

نوع دیگری از کفراژبندی وجود دارد که با قالب های ماندگار و دائمی استفاده می کند. در واقع این کفراژها ثابت می ماند و به همین دلیل باید مقاومت خوبی داشته باشند. در واقع این کفراژها نیز به عنوان بخشی از مصالح مورد نیاز سازه حساب می شوند. به همین دلیل است که اساسا جا به جا نمی شوند و اگر بخواهند تغییری در آن صورت بدهند، باید با دقت و توجه زیادی انجام شود.

· کفراژ داربستی

زمانی که بحث ایمنی عملیات و اجرای آن مطرح باشد، به سراغ این نوع کفراژهای داربستی می روند چرا که بیشتر از 4 پایه دارد. زمانی که قرار است عملیات هایی روی سقف صورت بگیرد، بهتر است که از این نوع کفراژها استفاده شود. همچنین منجر به پایداری و مقاومت نما نیز خواهد شد.

نکات مهم به هنگام باز کردن کفراژ بندی

همان طور که اشاره کردیم، کفراژبندی برای قالب بندی بتن است. بنابراین هنگامی که قرار است آن ها را باز کنیم، باید به نکات مهمی توجه شود:

•  اولین گام این است که حتما قالب ستون ها و دیوارها برداشته شود. چرا که این دو بخش، تنها باید وزن خودشان را تحمل کنند.
• در دومین مرحله، باید قالب دال ها برداشته شود.
•  نکته ی مهم اینجاست که قالب هر کدام از بخش های سازه که بار بیشتری را تحمل می کند، باید در آخرین مرحله باز شوند.
•  همچنین باید به خاطر داشته باشید که مدت زمان باقی ماندن کفراژ روی سازه، به چیزهای مختلفی مثل نوع سیمان، محل قرارگیری بخش های سازه، عمودی یا افقی بودن آن ها، و بارهای وارد شونده بستگی دارد. البته شرایط آب و هوایی را نیز نباید دست کم گرفت.
• اگر تمایل دارید که کفراژها را خیلی زود بردارید، باید از سیمان های زودگیر استفاده کنید. هوای گرم و شرایط بارگذاری سبک نیز باعث سرعت انجام کار می شود.
•  دقت داشته باشید که تا پیش از رسیدن بتن به یک حد خاص از مقاومت، هرگز نباید کفراژها را باز کنید.
•  همچنین باید مراقبت باشید که برداشتن قالب و کفراژ، باید به آهستگی و دقت انجام شود تا از انتقال ناگهانی بار به سازه جلوگیری به عمل آید.

تفاوت کفراژ و داربست

همان طور که گفتیم، شباهت های زیادی میان کفراژ و داربست وجود دارد اما اجازه بدهید در این بخش از مقاله، به تفاوت هایی که هر یک را منحصر به فرد می کند، اشاره کنیم:

بیشتر بخوانید : مصالح کاربردی در ساختمان

· فرق کفراژ و داربست از لحاظ عملکرد

عملکرد هر یک از این دو ابزار مهم قالب بندی، متفاوت است. مثلا برای امور ساختمانی پیچیده و پر دردسر که اصلی ترین مصالحشان، بتن است باید از کفراژ استفاده شود. مثلا در ساخت ستون های بتنی، دال ها و تیرها بهتر است که به سراغ کفراژبندی برویم. نکته ی دیگر این جاست که کفراژ عملا بخشی از ساختمان است. در حالی که داربست را در اطراف سازه نصب می کنند تا کارگران بتوانند به بخش های مختلفی از ساختمان دسترسی داشته و عملیات های متنوعی مثل گچ کاری، نما کاری و …را انجام بدهند.

· فرق کفراژ و داربست از لحاظ مقاومت و استحکام

اصلی ترین مشخصه ی یک کفراژ این است که به هنگام بتن ریزی، اصلا و ابدا نباید حرکت کند. باید بدون سوراخ و درز باشد تا نشتی پیدا نکند. این دو شاخصه در ساخت کفراژ بسیار حائز اهمیت است. اما ساختار داربست کاملا متفاوت است و به نوعی ساخته شده که سبکتر باشد و در عین استحکام لازم برای حرکت روی آن وجود داشته باشد. در ضمن داربست هم می تواند بار زنده را تحمل کند اما باید دقت داشته باشید که مدت زمان تحمل داربست، خیلی کوتاه است. گرچه استحکام کافی دارد.

· فرق کفراژ و داربست از لحاظ مصالح به کار رفته

در ابتدای همین مقاله اشاره کردیم که کفراژها را از متریال متنوع و مختلفی می سازند. در حالیکه برای ساخت داربست، بیشتر مواقع از فولاد و آلومینیوم استفاده می شود و سکوهای آن را نیز با چوب می سازند. در کشورهای شرق آسیا که چوب بامبو فراوان است، برای ساخت سکوهای داربست از این چوب نیز استفاده می شود. چرا که بسیار سبک و ارزان تر است. در ضمن با محیط زیست نیز سازگاری بیشتری دارد چرا که رشد بامبو نسبت به درخت، بسیار سریع تر است. به هرحال کفراژ را می توان از تخته سه لا، فولاد و چوب ترکیبی، بتن مسلح یا بتن ساده هم ساخت.

سخن آخر

در نهایت باید اشاره کنیم که کفراژ بندی برای ساخت سازه های بتنی، بسیار ضروری و مهم به حساب می آید و باعث می شود که روند ساخت و ساز، با ایمنی بیشتری پیش برود.

اما در صورتی که خودتان مشغول به کار در حوزه کفراژبندی هستید و می خواهید رونقی به کسب و کارتان بدهید، باید بانک اطلاعات ساختمانی سازه یاب را به شما معرفی کنیم:

برای این که بتوانید در بازار ساخت و ساز، دوام بیاورید و پیشرفت داشته باشید، باید خودتان را به اطلاعات مجهز کنید. همانطور که میدانید، مشتریان اصلی شما ساختمان های در حال ساخت یا پروژه های عمرانی شهر هستند. برای دسترسی به شماره تماس سازندگان این پروژه ها، آدرس و لوکیشن آن ها و همچنین امکاناتی که دارند، باید یک بانک اطلاعات ساختمانی داشته باشید.

بیشتر بخوانید : شماره موبایل کارفرمایان ساختمان

دیتابیس بزرگ سازه یاب، به شما کمک می کند تا استراتژی بهتری برای فروش محصولات و خدمات خود داشته باشید و در این بازار پیچیده، رشد و ترقی کنید. تمامی اطلاعات موجود در این دیتابیس، به روز و آپدیت هستند و کوچکترین درصد خطایی ندارند.

شما می توانید یک پنل پیامکی راه اندازی کرده و خدمات خود را به طور مستقیم به مشتریان هدف خود ارسال کنید. به این ترتیب قادر خواهید بود در مدتی کوتاه، یک تکان اساسی به کسب و کار خودتان بدهید و پیشرفت کنید.