روش های مقاوم سازی ساختمان

گاهی مواقع با وجود این که تمام جوانب امر سنجیده می شود، باز هم خطاهایی در ساختمان سازی رخ می دهد و به همین دلیل، نیازمند مقاوم سازی خواهد بود. مقاوم سازی ساختمان ممکن است به دلایل زیادی انجام شود اما مهم ترین نکته به هنگام انتخاب یکی از روش های مقاوم سازی ساختمان این است که با علت به وجود آوردن این مشکل، همخوانی و تطابق داشته باشد.

متاسفانه هر بار که از اصول و معیارهای ساختمان سازی عدول می شود، مشکلاتی در شکل کلی سازه و مقاومتش ایجاد خواهد شد که باید رفع گردد.

در این مقاله از وبسایت سازه یاب می خواهیم به موضوع روش های مقاوم سازی ساختمان بپردازیم و بگوییم که از چه راه هایی می توان ساختمان دچار مشکل را مقاوم سازی کرد. اما پیش از آن اجازه بدهید به سراغ علت نیاز به مقاوم سازی برویم. با ما همراه باشید.

چرا به مقاوم سازی ساختمان نیاز داریم؟

همان طور که در ابتدای متن نیز اشاره کردیم، بروز خطاهای در روند ساخت و ساز، ما را ناچار می کند که به فکر مقاوم سازی ساختمان باشیم. اما این خطاها و مشکلات در چهار بخش ممکن است رخ بدهند که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم:

· ایجاد خطا به هنگام طراحی: زمانی که طرح و نقشه ی یک ساختمان تهیه می شود، اگر به درستی روند ساخت پیش بینی نشود یا این که به اصول و پایه ها توجه کافی نگردد، ممکن است خطا صورت بگیرد. در صورتی که خطا از همان ابتدا مشخص شود، می توان به سادگی آن را برطرف کرد. اما در صورتی که ساخت و ساز آغاز شده باشد، می توان از طریق مقاوم سازی ساختمان، خطایی که هنگام طراحی رخ داده است را از بین برد.

· ایجاد خطا به هنگام اجرای سازه: دسته ای دیگر از خطاهای ساختمان سازی به هنگام اجرای سازه رخ می دهند. این خطاها معمولا در ارتباط با قالب بندی و بتن ریزی رخ می دهند. در صورتی که نظارت کافی بر روی اجرای پروژه وجود نداشته باشد، ممکن است خطای اجرا رخ دهد و باید مقاوم سازی صورت بگیرد. گاهی مواقع هم این نیاز، به خاطر استفاده از مصالح ارزان و بی کیفیت به وجود می آید.

· تغییر کاربری ساختمان: برخی دیگر از مواقع، صاحب یک پروژه تصمیم می گیرد که کاربری یک سازه را تغییر دهد. در نتیجه لازم است که سازه، بسته به کاربری تغییر کند که در چنین شرایطی، مقاوم سازی ساختمان نیز صورت خواهد گرفت.

بیشتر بخوانید : انواع جرثقیل

· نیاز به بازسازی: گاهی مواقع لازم است که یک سازه را بازسازی کنیم. برای این که توان ساختمان قدیمی را بالاتر ببریم و آن را به یک سازه ی نو و جدید تبدیل کنیم، باید به سازی ساختمان از طریق مقاوم سازی صورت بگیرد.

انواع روش های مقاوم سازی ساختمان

حالا که با دلیل و علت مقاوم سازی ساختمان آشنا شدیم، زمانش رسیده است که اندکی در مورد انواع روش های مقاوم سازی ساختمان نیز صحبت کنیم. این کار با روش های متفاوتی انجام می شود. همان طور که اشاره کردیم، هر یک از این روش ها لازم است با متریال و نوع ساختمان و دلیل مقاوم سازی مطابقت داشته باشید. در ادامه به برخی از رایج ترین روش های مقاوم سازی ساختمان اشاره کرده ایم. با ما همراه باشید.

افزودن دیوار برشی

اگر بخواهیم به یکی از رایج ترین روش های مقاوم سازی ساختمان اشاره کنیم، قطعا باید از افزودن دیوار برشی نام ببریم و بگوییم که چگونه عمل می کند. این روش مقاوم سازی، غالب مواقع برای سازه های بتنی به کار می رود. یک دیوار برشی قادر است که مقاومت و سختی سازه را تا حد خیلی زیادی بالا ببرد و اگر زلزله ای رخ داد، عملکرد ساختمان در برابر آن بسیار مطلوب شود و به این ترتیب خسارت وارد شده به ساختمان، کاهش پیدا کند.

معایب افزودن دیوار برشی

درست مثل هر روش دیگری، افزودن دیوار برشی برای مقاوم سازی ساختمان هم ممکن است عیب و ایرادهای مخصوص به خود را داشته باشد. به عنوان مثال، استفاده از یک دیوار برشی می تواند فضای کاربری ساختمان را کاهش دهد. یا مثلا شکل ساختمان به گونه ای است که اصلا نمی توان دیوار برشی را در آن جایگذاری کرد. هم چنین نباید فراموش کنیم که گاهی مواقع هزینه های مربوط به افزودن دیوار برشی هم به قدری بالاست که اصلا به صرفه نخواهد بود.

نحوه عملکرد دیوار برشی

زمانی که صحبت از دیوار برشی برای مقاوم سازی سازه می شود، باید بدانید که دقیقا به چه صورت عمل می کند. این دیوار برشی که از جنس فولاد هم هست، در برابر برش افقی طبقات و لنگر واژگونی حاصل از نیروهای جانبی مقابله می کند.

اجزای سازنده ی یک دیوار برشی غالب مواقع از یک ورق فولادی، دو ستون مرزی و البته یک تعداد تیر افقی است. اگر تمام این اجزا را کنار هم بگذاریم، نحوه ی عملکردشان شبیه به یک تیر ورق عمودی خواهد بود و به این ترتیب مقاومت سازه را بالاتر می برد.

افزودن بادبند

یکی دیگر از روش های بسیار موثر مقاوم سازی ساختمان، افزودن بادبند یا مهاربند فولادی به سازه های بتنی است. البته باید بگوییم که این روش چندان رایج و مرسوم نیست چرا که هزینه های آن زیاد می باشد. در این روش، دیگر نیاز زیادی به شکل پذیری نخواهد بود و مقاومت سازه نیز بالا می رود. باید بدانید که استفاده از سیستم های مهاربندی به دو شیوه ی واگرا و همگرا صورت می گیرد. روش همگرا بیشتر مورد توجه است چرا که هزینه های کمتری دارد.

بیشتر بخوانید : سازه های بتنی

معایب افزودن بادبند

گرچه از بادبند در سازه های بتنی به کرات استفاده می شود تا علاوه بر مقاوم سازی، استحکام سازه در برابر بارهای جانبی را افزایش دهد اما نباید فراموش کنیم که اتصال این وسایل و ادوات به سازه، باعث می شود که معماری آن دچار مشکل شود.

استفاده از بادبند فلزی برای تقویت ساختمان هایی از جنس بتن مسلح

یکی از اصلی ترین وسایلی که برای مقاوم سازی به کار میرود، بادبند هایی است که از جنس فلز ساخته می شود و در سال های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده اند. البته باید بگوییم که بیشتر مواقع از این بادبندهای فلزی برای سازه هایی از جنس بتن مسلح استفاده می شود. این بادبندهای فلزی به چند روش اجرا می شوند:

• در روش اول از یک قاب فلزی مخصوص برای نصب بادبند فلزی به قاب بتنی مسلح استفاده می شود.
•  در روش دوم هم اقداماتی مشابه با روش اول استفاده می شود اما قاب فلزی مخصوصی استفاده نمی شود.
• در روش بعدی، بادبند فلزی با استفاده از بلت و جوش به قاب بتن مسلح وصل می شود. این روش اتصال مستقیم است و به همین دلیل به همین نام معروف شده است.
• در روش چهارم نیز از ملات یا بتن یا نوعی میلگرد اتصال، برای وصل کردن بادبند فلزی به قاب بتن مسلح استفاده می شود که این روش غیر مستقیم خواهد بود.

استفاده از میراگر یا دمپر

نوعی سیستم مستهلک کننده یا جذب کننده ی انرژی وجود دارد که با نام میراگر یا همان دمپر شناخته می شوند و بنای آن ها بر اساس افزایش میرایی ضریب ساختمان است. اما چرا ضریب میرایی ساختمان مهم است؟ چرا که هر چقدر دامنه نوسان و پاسخ ساختمان به نیروهای وارد شده کمتر باشد، میراگرها بهتر می توانند انرژی ارتعاشی را هدر بدهند و به این ترتیب بر مقاوم سازی ساختمان بیافزایند.

این میراگر ها که انرژی را تلف می کنند، در جاهای مختلفی از ساختمان سازی مثل مهاربندی، اتصالات و جاهای دیگر استفاده می شوند. اما اگر بخواهیم یکی از رایج ترین کاربردهای دمپرها را نام ببریم، باید به مهاربندها اشاره کنیم که در تمام طبقات ساختمان به کار می روند.

زمانی که می خواهیم برای کنترل سازه از روش های غیرفعال مثل همین میراگرها استفاده کنیم، جذب انرژی حاصل از حرکات زمین، باید توسط همین میراگرها انجام شود تا به این ترتیب به سیستم سازه، اجازه داده نشود که وارد ناحیه غیر خطی گردد. به این ترتیب مقاومت سازه در برابر هرگونه نیروهای وارد شده مثل زلزله بیشتر می شود و احتمال ایجاد آوار هم کمتر خواهد شد. این نکته بسیار حائز اهمیت است چرا که بحث استاندارد سازی ساختمان می باشد.

ناگفته نماند که خیلی وقت ها از میراگرها به عنوان عناصر تزئینی نیز استفاده می شود و برای زیبایی خانه به کار می روند. در صورتی که این میراگرها باید به صورت آشکار، نصب شوند، پس بهتر است که شکل و ظاهر خوبی نیز داشته باشند تا معماری ساختمان را به هم نزنند.

استفاده از FRP

یکی دیگر از روش هایی که برای مقاوم سازی ساختمان به کار می رود و رواج زیادی دارد، استفاده از مواد کامپوزیت به شکل پلیمرهای مسلح شده با الیاف است. نام اختصاری چنین مواد کامپوزیتی ای، FRP می باشد که به عنوان یکی از جدیدترین روش های مقاوم سازی ساختمان سازی نیز شناخته می شود.

به جای استفاده از مصالح سنتی و قدیمی برای مقاوم سازی، می توان از این پلیمرهای مسلح شده استفاده کرد و مخارج را نیز تا حد خیلی زیادی پایین آورد.

مواد سازنده FRP

زمانی که از این کامپوزیت ها صحبت می کنیم، در واقع منظورمان ترکیبی از الیاف و رزین است که مقاومت خیلی زیادی پیدا می کنند. چرا که:

• می توانند یک لایه ی یکپارچه بسازند
•  به سطح بتن پایینی می چسبند
•  نوعی پوشش می سازند که از مصالح در برابر شرایط جوی و فشارهای مختلف، محافظت می کنند.

چرا FRP؟

معمولا به دلایل زیر از این نوع کامپوزیت برای مقاوم سازی ساختمان استفاده می شود:

• وزن خیلی کمی دارند و بار مرده روی ساختمان ایجاد نخواهند کرد.
•  به سرعت می توان آن ها را اجرا کرد و زمان زیادی نمی گیرد
•  مقاومت خیلی خوبی دارند
• به هنگام اجرا، هیچ گونه محدودیتی نخواهند داشت( به خصوص برای ساختمان های بتنی)

استفاده از ژاکت های فلزی و بتنی

زمانی که صحبت از مقاوم سازی سازه های بتنی می شود، نباید روش استفاده از ژاکت های فلزی و بتنی را فراموش کنیم. این روش در واقع مانند نوعی ژاکت فلزی یا بتنی، به دور نواحی مهم ساختمان مثل دیوار برشی، ستون یا تیر قرار می گیرد.

برای این که چنین روشی پیاده سازی شود، در سطوح مختلف المان های ضعیف ساختمان، سوراخ هایی ایجاد می شود. بعد از آن نوعی مش فولادی یا میلگردهای آجدار در اطراف بخش مورد نظر بافته خواهد شد. برای این که اندازه ی این میلگردها یا مش های فولادی درست و دقیق باشند، باید تحلیل های زیادی از قبل صورت گرفته باشد. در گام بعدی سوراخهایی که روی سطوح المان مربوطه ایجاد شده است را با چسب اپوکسی پر می کنند و میلگردهایی که به شکل L دوخته شده اند را داخل آن می گذارند.

در نهایت هم قالب هایی در اطراف المان مربوطه گذاشته خواهد شد و با بتن پُر می شوند.

بیشتر بخوانید : انواع تیرآهن

اهی مواقع هم ممکن است به جای بتن، از ژاکت های فلزی برای مقاوم سازی سازه های بتنی استفاده شود. این ژاکت ها مزیت خیلی بزرگی دارند و آن، وزن پایینشان است که بار مرده ی روی ساختمان را افزایش نمی دهند.

سخن پایانی

در نهایت باید بگوییم که از روش های مختلفی برای مقاوم سازی ساختمان می توان استفاده کرد. روش هایی که خیلی ساده و راحت، می توانند خیالتان را از بابت ایمنی سازه آسوده کنند.

هر یک از این روش ها، بسته به نوع ساختمان و متریال به کار رفته در آن ممکن است متفاوت باشد.

بیشتر بخوانید : اصول گودبرداری

در نهایت باید موضوع بسیار جالبی را با شما مطرح کنیم:

اگر به هر نحوی با خدمات مربوط به مقاوم سازی ساختمان مرتبط هستید و در یکی از مشاغل مربوط به آن مشغول هستید، پس به خوبی می دانید که مشتریان اصلی شما، در واقع ساختمان های در حال ساخت یا بازسازی تهران هستند.

وب سایت سازه یاب، به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان بانک اطلاعات ساختمانی، می تواند در تدوین استراتژی بازاریابی به شما کمک کند و باعث شود که کسب و کارتان را تا حد خیلی زیادی رونق بدهید.

کافیست سری به وب سایت سازه یاب بزنید و بانک اطلاعات ساختمانی سازه یاب را مشاهده کنید یا این که با کارشناسان مجموعه تماس بگیرید و سوالات خود را مطرح کنید.

در نهایت امیدواریم که از مطالعه ی این مقاله لذت برده باشید.