بیم BIM، مدلسازی اطلاعات ساختمان چیست

مهندسی یک سازه یا معماری کار ساده و راحتی نیست. نیازمند ماه ها وقت و تلاش است تا به بهترین شکل ممکن، ساخته شود. در این میان کار طراح یا مهندس ساختمان از دیگر اعضای سازنده ی ساختمان سخت تر و پیچیده تر است. به همین دلیل از ابزارهای مختلفی در جهت طراحی و ساخت بهتر ساختمان کمک می گیرند.

یکی از این ابزارهای مناسب جهت تسریع و بهبود کیفیت کار مهندسین و طراحان، مدلسازی اطلاعات ساختمان یا همان BIM است. در واقع مدلسازی اطلاعات، نوعی فرایند است که در طول آن جزئیات مختلف سازه طراحی و اجرا می شود. تصور بسیار غلطی در رابطه با این موضوع وجود دارد و خیلی ها فکر می کنند که BIM در واقع نوعی نرم افزار است اما همان طور که اشاره کردیم، مدلسازی اطلاعات ساختمان در واقع نوعی فرایند است که در این میان ممکن است از نرم افزارهای مبتنی بر BIM نیز استفاده شود. این پلتفرم هوشمند در واقع برای طراحی، نگهداری و تخریب یک ساختمان استفاده می شود.

در این روند، مهندس طراح یا مجری طرح، یک ماکت دیجیتال از وضعیت فیزیکی سازه می سازد و در اختیار قرار می دهد. به این ترتیب سرعت اجرای بخش های مختلف ساختمان سازی بسیار بالاتر می رود و مدیریت بخش های مختلف پروژه نیز بهتر صورت می گیرد. هم چنین ارتباط و تعامل خیلی خوبی میان نیروها و عوامل مختلف صورت می گیرد و باعث می شود که در کار هم تداخل نداشته باشند و به طور کلی نظم و ترتیب خیلی خوبی روی پروژه حاکم خواهد شد. این مزیتی است که نمی توان به سادگی آن را دست کم گرفت و از ارزش آن کاست.

بیشتر بخوانید: بازاریابی نوین در صنعت و نقش آن در بهبود کسب و کارها

زمانی که از بیم یا همان مدلسازی اطلاعات ساختمان استفاده می کنیم، میزان درصد خطا و اشتباه در پروژه را تا حد خیلی زیادی پایین خواهیم آورد و به این ترتیب نتیجه ی بهتری به دست می آید.

در روش مدلسازی اطلاعات ساختمانی، جمع آوری اطلاعات به سادگی صورت می گیرد. در حالی که مدل های قدیمی تر، حاوی اطلاعاتی بودند که به سختی به دست آمده اند و گاها درصد خطای زیادی نیز داشتند. در نتیجه ممکن بود که فرآیند کلی ساختمان سازی را با مشکلات زیادی مواجه سازند. اما خوشبختانه در حال حاضر با وجود مدلسازی اطلاعات ساختمانی BIM این مشکلات به کمترین حد از خود رسیده است.

انواع نرم افزارهای تحت BIM

در بالای همین متن اشاره کردیم که BIM در واقع نوعی نرم افزار نیست. بلکه یک پلتفرم است که احتمالا نرم افزارهای زیادی هم مبتنی بر آن نوشته شده اند. به طور کلی چنین برآورد شده که حدود 40 نرم افزار مختلف وجود دارند که بر اساس مدل سازی BIM نوشته شده اند و می توان از آنها استفاده کرد. برخی از رایج ترین و معروف ترین آن ها شامل موارد زیر است:

•  Autodesk Revit
• Tekla
• Archicad
• Autodesk Navisworks

البته باید اشاره کنیم که یکی از بهترین نرم افزارهایی که برای مدلسازی اطلاعات ساختمانی به کار می آید، نرم افزار Revit است که کارایی خیلی خوبی دارد. هر مهندس طراح یا اجرا کاری می تواند بسته به نیاز و سلیقه ی خود از یکی از این نرم افزارها استفاده کند.

فواید مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM

یکی از اصلی ترین سوالاتی که پیرامون مدل سازی BIM وجود دارد این است که اساسا چه مزیت هایی خواهد داشت و چرا باید آن را انجام دهیم؟ آیا تغییری در نتیجه ی ساختمان سازی حاصل می نماید؟ در پاسخ به این سوال باید به مزایای زیر اشاره کنیم و بگوییم که مدلسازی بیم از مرحله ی طراحی تا اجرای ساختمان کاربردها و مزایای بسیار زیادی دارد:

مزایای مدل سازی در فاز طراحی و اجرا

یکی از اصلی ترین مزایای مدل سازی بیم در فاز طراحی رخ می دهد. مثلا قادر خواهیم بود که در همان مرحله ی طراحی تعامل و ارتباط خوبی با دیگر متخصصین پروژه برقرار کنیم. به این ترتیب میزان ارتباط و تعامل میان گروه بالاتر خواهد رفت و نتیجه ی کار بسیار منظم تر از آب در می آید و سرعت و دقت کار نیز بالاتر می رود. هم چنین هیچ گونه تداخلی میان کار گروه های مختلف به وجود نمی آید.

دومین مزیت بزرگ مدلسازی بیم در طراحی، این است که می توان در همان مرحله ی طراحی، مصالح و تجهیزاتی که برای ساخت یک سازه نیاز است را برآورد نمود. به این ترتیب در صورتی که هر گونه تغییری در روند ساخت پروژه رخ داد، بدون این که لازم باشد محاسبات را از اول انجام بدهیم، خود مدلسازی به شکل هوشمند، محاسبات مجدد را انجام می دهد.

اما شاید مهم ترین مزیت مدلسازی بیم این است که می توان تصویرسازی دقیقی از مراحل مختلف ساختمان سازی به دست آورد. می توان برای هر یک از بخش های سازه، طراحی منحصر به فردی داشت و نظم و ترتیب فوق العاده ای بر پروژه حاکم کرد.
هم چنین نباید فراموش کنیم که با وجود طراحی یک ماکت دیجیتال از ساختمان، می توان مشکلات و چالش های احتمالی در آینده را پیش بینی کرد و برای رفع آنها، راهکارهای خوبی در اختیار داشت.

از دیگر فواید مدلسازی اطلاعات ساختمانی بیم، می توان به برنامه ریزی دقیق آن اشاره کرد. شما می توانید با استفاده از این مدلسازی، به طور دقیق مشخص کنید که ساخت پروژه چه موقع به اتمام خواهد رسید و به این ترتیب نظم بیشتری بر کار اعمال کنید.
در کنار تمام مزیت های مدلسازی بیم، نمی توان از این مورد چشم پوشی کرد: زمانی که مدلسازی بیم را انجام دهید می توانید دید و تصور کاملی از فازهای اجرایی پروژه داشته باشید و به خوبی می دانید که چگونه باید برنامه ریزی کرد و کارگاه های مختلف را تجهیز کرد. به این ترتیب در هزینه های عملیاتی کاهش چشمگیری رخ خواهد داد.

در نهایت باید اشاره کنیم که مدل سازی BIM، علاوه بر تمام مزیت هایی که برایتان به همراه خواهد داشت می تواند به سادگی میزان ریسک پذیری ساختمان سازی را کمتر کند و به این ترتیب باعث افزایش طول عمر پروژه شود. هم چنین فراموش نکنید که با استفاده از یک مدل سازی موفق، می توانید به فروش واحدها و برندینگ خودتان نیز کمک بیشتری کنید و به این ترتیب مطمئن شوید که بازگشت سرمایه اتفاق خواهد افتاد.

بیشتر بخوانید : بانک اطلاعات ساختمان سازه یاب

امروزه با توجه به ورود جدی مدلسازی اطلاعات ساختمان بیم، روش های قدیمی تر کنار گذاشته اند و خیلی از طراحان و ساختمان سازان از این روش استفاده می کنند.

همچنین این نوع مدلسازی می تواند به مرجعی برای تعمیرات و نگهداری پروژه تبدیل شود.

چرا کارفرمایان باید از مدلسازی اطلاعات ساختمان بیم استفاده کنند؟

•  اولین و بزرگترین مزیت این نوع مدل سازی اطلاعات این است که می توانید مدیریت مالی بهتری بر روی پروژه داشته باشید و پیش بینی هزینه ها را به درستی انجام دهید.
• کیفیت ساخت پروژه نیز بالاتر می رود.
• می توانید به طور دقیق مشخص کنید که زمان تحویل پروژه چه موقع خواهد بود و چه زمان به بهره برداری می رسد.
•  هر پروژه ای ریسک های خودش را خواهد داشت اما با استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان بیم می توان این ریسک ها را مدیریت کرد.
• بعد از اتمام عملیات ساخت، هم چنان می توانید از این مدلسازی برای مدیریت فروش و برندینگ نیز استفاده کنید.
• همچنین می توانید یک شناسنامه ی دیجیتالی برای پروژه تهیه کنید که قطعا اعتبار بیشتری خواهد داشت.
• در نهایت باید اشاره کنیم که بهترین مرجع برای نگهداری و تعمیرات پروژه، همین مدلسازی اطلاعات ساختمان BIM خواهد بود.

انواع ابعاد مدل سازی BIM

زمانی که از مدلسازی اطلاعات صحبت می کنیم، در واقع منظورمان فرآیندی است که در طول آن مدل های جامع اطلاعاتی ساخته می شوند. این اطلاعات ممکن است شامل دیتاهای گرافیکی و متنی باشد که با همدیگر در بستر مشترک داده ها یکپارچه خواهند شد.

پس از این یکپارچه سازی، بررسی های مختلفی صورت می گیرد و در صورتی که جزئیات این مدل اطلاعاتی نقصان داشت، به تدریج بر آن افزوده می شود. بعد از این که پروژه ی مربوط به پایان رسید، مدل اطلاعاتی ساخته شده جهت اجرا و بهره برداری به دست کارفرما سپرده خواهد شد.

زمانی که از صحبت از تکمیل مدل بیم می شود، در واقع منظورمان این است که تشکیل زنجیره تامین و تدارکات به حدی خواهد رسید که امکان تبادل اطلاعات به شکل دیجیتالی را میسر خواهد کرد.

نکته ی بسیار مهم اینجاست که ابعاد مختلف مدلسازی اطلاعات ساختمان بیم با سطوح مختلف آن تفاوت های زیادی دارد. منظور این است که اطلاعات از انواع مختلف به یک شیوه ی مدلسازی اطلاعات وصل می شوند و تشکیل یک بعد را می دهند. هر چقدر که این داده ها از انواع بیشتری باشند، ابعاد آن افزایش پیدا می کند و در نتیجه درک بهتری نسبت به پروژه به دست می آید.

درست مثل یک انیمیشن سه بعدی که علاوه بر طول و عرض، بحث عمق میدان را نیز به تصویر اضافه می کند و به این ترتیب درک عمیق تری از فضا ایجاد خواهد کرد.

نکته اینجاست که در مدلسازی اطلاعات ساختمان، هر چقدر که جزییات داده ای بیشتر باشد، بعدهای آن نیز بیشتر خواهد شد. این جزئیات می تواند شامل هزینه پروژه، شیوه ی انجام گرفتن آن یا تعمیرات و نگهداری اش باشد.

مدلسازی سه بعدی

زمانی که از این شیوه ی مدلسازی اطلاعات ساختمان صحبت می کنیم، منظورمان این است که اطلاعات گرافیکی و غیر گرافیکی را در یک بستر مشترک داده ها ایجاد خواهیم کرد. این مدل از BIM، بسیار رایج است و در حقیقت آن چیزی که از فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان می شناسیم، به همین شیوه ی مدلسازی سه بعدی برمی گردد.

بیشتر بخوانید : معرفی پروژه های ساختمانی

البته باید در نظر داشته باشید که هر چقدر پروژه کامل تر می شود، این اطلاعات هم با جزئیات بیشتری همراه خواهد بود و تکمیل می شود. در نهایت زمانی که داده های پروژه به مرحله ی تکمیل رسید برای اجرا به کارفرما تحویل داده می شود. بنابراین روند مدلسازی سه بعدی، یک مدلسازی پویاست که به مرور زمان تکمیل می شود.

مدلسازی چهار بعدی

زمانی که صحبت از بعد چهارم در میان باشد، همه می دانیم که به بحث زمان اشاره می شود. مدلسازی چهار بعدی علاوه بر اطلاعات گرافیکی و غیر گرافیکی، مسئله ی زمان را نیز در نظر می گیرد. در واقع زمانی که این اطلاعات به پلتفرم داده می شود، به شکل داده های زمانی در می آیند تا به این ترتیب برنامه ریزی دقیق تری صورت بگیرد و تجسم سازی بهتری از لحاظ زمانی صورت بگیرد.

با این شرایط، زمانی که مخاطب به این اطلاعات دست پیدا می کند، توالی زمانی آن ها را بهتر درک می کند و قابل تصورتر است.

مدلسازی پنج بعدی

در این شکل از مدلسازی، علاوه بر تمام گزینه های بالا، بحث هزینه های ساخت پروژه نیز در مدلسازی مورد توجه قرار می گیرد و اطلاعاتی دقیقی از هزینه های ساخت را می توان از مدل جامع اطلاعاتی به دست آورد.

این هزینه ها ممکن است شامل هزینه های رایج ساخت و ساز، هزینه های مرتبط با تعمیر و نگهداری از وسایل یا تعویض آن ها باشد. در واقع شیوه ی محاسبه هزینه ها، از طریق داده هایی صورت می گیرد که به مدل گرافیکی لینک شده اند.

با استفاده از این اطلاعات، مدیران پروژه می توانند خیلی ساده، هزینه هایی که مربوط به یک بخش از پروژه است را پیش بینی کرده و به این ترتیب مدیریت بهتری روی آن داشته باشند.

سخن آخر

در نهایت باید اشاره کنیم که مباحث مربوط به مدلسازی اطلاعات ساختمان، می توانند بسیار کمک کننده باشند. همان طور که در ابتدای همین متن نیز اشاره کردیم، ساختمان سازی می تواند روند پیچیده و سختی باشد. بنابراین بدون برنامه ریزی دقیق نمی توان آن را به درستی انجام داد.

همچنین لازم به ذکر است که وب سایت سازه یاب، یکی از بهترین بانک های اطلاعات ساختمانی تهران و کرج را در اختیار دارد. بنابراین اگر مهندسی هستید که می خواهید نمونه مدلسازی اطلاعات ساختمان خود را عرضه کنید و مشتریان بیشتری داشته باشید، می توانید از این دیتابیس بزرگ ساختمانی بهره مند شوید.

شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر در این باره، به وب سایت سازه یاب مراجعه کنید. همکاران ما آماده پاسخگویی به تمام سوالات شما عزیزان می باشند.