محتوا :
بتن متداول‌ترین ماده ساخته شده توسط بشر است. بتن یک ماده مهم ساختمانی است که به‌طور گسترده‌ای در ساختمان‌ها، پل‌ها، جاده‌ها و سدها استفاده می‌شود. کاربردهای آن نسبت به مکان استفاده، متغیر است. بتن ماده کامپوزیتی است که عمدتاً از سیمان پرتلند، آب و سنگ‌دانه (شن، ماسه یا سنگ) تشکیل‌شده است. وقتی این مواد با هم مخلوط می‌شوند، یک خمیر قابل انعطاف تشکیل می‌دهند که پس از مدتی به تدریج سفت می‌شود. چندین نوع مختلف بتن وجود دارد که در ادامه بیشتر با انواع بتن، خصوصیات و کاربردهای آن‌ها آشنا خواهید شد.
بتن ساده / معمولی
این نوع بتن یکی از متداول‌ترین مواردی است که اغلب برای ساخت روسازی و در مواردی که ساختمان‌ها به مقاومت کششی خیلی زیادی نیاز ندارند، استفاده می‌شود. مواد تشکیل دهنده آن سیمان، ماسه و سنگ‌دانه است که به‌طورمعمول در نسبت‌های 1: 2: 4 با آب مخلوط می‌شوند. ازآنجاکه این بتن غیر مسلح است، برای بسیاری از سازه‌ها نامناسب است، زیرا در مقاومت در برابر تنش‌های ناشی از ارتعاشات، باد و غیره نسبتاً ضعیف عمل می‌کند. این بتن با مقاومت نرمال حدود 30 تا 90 دقیقه طول می‌کشد تا تنظیم شود، اما این زمان به شرایط آب و هوایی محل بتن و خصوصیات سیمان بستگی دارد.
بیشتر بخوانید : معرفی پروژه های ساختمانی
بتن سبک
این ماده به‌عنوان بتن سلولی نیز شناخته می‌شود، ماده‌ای بسیار روان است و می‌توان آن را به‌راحتی با استفاده از نیروی جاذبه ریخته و خود بتن ترازسازی را انجام دهد. بتن سبک هر نوع بتنی است که چگالی آن کمتر از 1920 کیلوگرم در متر مکعب باشد. بتن سبک با استفاده از سنگ‌دانه‌های سبک ایجاد می‌شود. سنگ‌دانه ها موادی هستند که به تراکم سبک بتن می‌افزایند. این سنگ‌دانه‌های سبک شامل مواد طبیعی مانند اسکوریا یا پوکه، مواد مصنوعی مانند رس‌ها و شیل های منبسط شده یا مواد فرآوری شده مانند ورمیکولیت و پرلیت هستند. مهم‌ترین خاصیت این بتن این است که رسانایی گرمایی بسیار کمی دارد. به‌طورمعمول انواع بتن ریزی سقف با این نوع بتن انجام می‌شود. همچنین می‌تواند برای محافظت از سازه‌های فلزی نیز مورداستفاده قرار گیرد.
بتن با چگالی بالا
این نوع بتن سنگین دارای تراکم بیشتری نسبت به انواع دیگر است و با استفاده از سنگ‌های خرد شده به‌عنوان سنگ‌دانه درشت تولید می‌شود. بتن با چگالی بالا هدف بسیار خاصی دارد ازآنجاکه در مقابل اشعه ایکس و تشعشع، محافظت خوبی می‌کند، اغلب در نیروگاه‌های هسته‌ای استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید : شماره موبایل کارفرمایان ساختمانی
بتن آرمه
این فرم از بتن به‌طور گسترده‌ای در صنعت و ساخت‌وسازهای مدرن مورداستفاده قرار می‌گیرد. برای افزایش مقاومت کلی آن می‌توان میله‌های فولادی، سیم یا کابل را قبل از ریختن بتن جاسازی کرد. این تقویت کننده‌ها در برابر نیروهای کششی مقاومت می‌کنند، درحالی‌که بتن در برابر نیروهای فشاری مقاومت می‌کند. با تشکیل یک پیوند قوی با یکدیگر، این دو ماده با هم ترکیب می‌شوند تا در برابر انواع نیروهای اعمال شده مقاومت کنند و به‌طور مؤثر به‌عنوان یک عنصر ساختاری واحد، عمل کنند. این بتن صنعت ساختمان را به طرز چشمگیری تغییر داده است. ساختمان‌ها، پل‌ها و راه‌ها به بتن آرمه متکی هستند. احتمالاً وقتی به نزدیکی یک ساختمان در حال ساخت نزدیک می‌شوید، بتن آرمه با میلگرد را دیده‌اید.
بتن پیش ساخته
بتن پیش ساخته، نوعی بتن است که معمولاً در محیط کنترل شده کارخانه و با استفاده از قالب‌های قابل استفاده مجدد، خارج از محل نصب بتن، تهیه می‌شود، سپس به محل، حمل و مونتاژ می‌شوند. مزیت استفاده از بتن پیش ساخته مونتاژ سریع آن است. ازآنجاکه این واحدها در کارخانه تولید می‌شوند، از کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند. عناصر بتنی پیش ساخته را می‌توان به سایر عناصر متصل کرد و یک ساختار کامل را تشکیل داد. آن‌ها معمولاً برای اجزای سازه مانند پانل‌های دیواری، تیرها، ستون‌ها، کف، پله‌ها، لوله‌ها، تونل‌ها و غیره استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید : پروژه های تهران
بتن پیش‌تنیده
بسیاری از پروژه‌های بزرگ بتنی از واحدهای بتنی پیش‌تنیده استفاده می‌کنند. بتن پیش‌تنیده با استفاده از تکنیک خاصی ایجاد می‌شود؛ مانند بتن مسلح شامل میله است اما این میله‌ها قبل از اجرای بتن تحت‌فشار قرار می‌گیرند. وقتی بتن مخلوط شده، جاگذاری می‌شود، این میله‌ها در هر انتهای واحد سازه‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرند. هنگامی‌که بتن تنظیم می‌شود، این واحد تحت‌فشار قرار می‌گیرد. به‌طورمعمول، واحدهای پیش‌تنیده در محل ایجاد و مونتاژ می‌شوند. در بتن مسلح، تنش‌ها توسط آرماتورهای فولادی خنثی می‌شوند، درحالی‌که بتن‌های پیش‌تنیده بارهای ناشی از تنش‌های القایی را در کل سازه تحمل می‌کنند. معمولاً برای تیرهای کف، شمع‌ها و تونل‌های راه‌آهن و همچنین سازه‌هایی مانند پل، مخازن آب، سقف و باند فرودگاه استفاده می‌شود.
بتن شاتکریت
در بین انواع بتن شاتکریت به‌طور عمده با سایر اشکال بتن متفاوت است. نحوه استفاده شاتکریت از طریق نازل بر روی قاب یا قالب است. ازآنجاکه این کاربرد به فشار هوای بالاتری نیاز دارد، فرآیند تراکم همزمان با قرارگیری انجام می‌شود. از این بتن می‌توان برای ترمیم سازه‌های چوبی، بتونی یا فولادی آسیب‌دیده استفاده کرد. همچنین در مواردی که دسترسی به منطقه کار دشوار است یا استفاده از قالب غیرعملی یا هزینه‌بر است، معمولاً از این بتن استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید : بانک مشاغل ساختمانی
بتن هوادار
برخی از انواع بتن میلیاردها سلول هوای میکروسکوپی را در هرسانت مکعب ایجاد می‌کنند، حباب‌هایی که قطر آن‌ها حدود چند هزارم اینچ است و به‌طورمعمول بین 4 تا 7 درصد از حجم کل بتن را تشکیل می‌دهند. این فضاهای ریز هوا، فشار داخلی وارده بر بتن را برطرف می‌کنند. آن‌ها محفظه‌های کوچکی را فراهم می‌کنند که در هنگام یخ زدن، آب می‌تواند در آن منبسط شود و درنتیجه فشار داخلی بتن کاهش می‌یابد. هوا با افزودن عوامل مختلف مانند الکل‌ها، رزین‌ها یا اسیدهای چرب در طی فرآیند مخلوط شدن در بتن تحت نظارت دقیق مهندسی باید انجام شود.
بتن هوشمند
در بین انواع بتن‌های جدید، فناوری بتن هوشمند یک روش جایگزین برای نظارت بر سلامت سازه‌های بتن آرمه ارائه می‌دهد. الیاف کربن کوتاه با استفاده از میکسر بتن معمولی به بتن اضافه می‌شوند. این موضوع می‌تواند برای شناسایی تنش یا فشار در سازه‌های بتنی و شناسایی مشکلات احتمالی قبل از خراب شدن بتن استفاده شود. بتن هوشمند قادر به تشخیص نقص ساختاری بسیار کوچک است و ازاین‌رو در بررسی وضعیت داخلی سازه‌ها، به‌ویژه برای شهرهایی که با خطر زلزله مکرر مواجه هستند، کاربرد دارد. فناوری بتن هوشمند تحت آزمایشات گسترده آزمایشگاهی قرار می‌گیرد، اما هنوز بازار خوبی ندارد.
بیشتر بخوانید : کابینت و انواع آن
بتن آماده
بتن تهیه‌شده در کارخانه، هنگام حمل‌ونقل در کامیون‌های مخصوص بتون، در جاده‌ها و بزرگراه‌ها، مخلوط می‌شود. هنگامی‌که کامیون‌ها به محل کار می‌رسند، می‌توان بلافاصله از بتن استفاده کرد زیرا نیازی به مخلوط بیشتر ندارد. بتن آماده یک بتن مخصوص است که بر اساس مشخصات تهیه‌شده، مواد با دقت بسیار زیاد مخلوط می‌شوند. تهیه بتن آماده در کارخانه و انتقال آن به محل استفاده، باید در زمان کوتاهی انجام شود، اگر رسیدن بتن به محل کار خیلی طولانی شود، فایده‌ای نخواهد داشت چراکه مقاومت بتن کاسته می‌شود. در بیشتر موارد، محل کار تا کارخانه آماده‌سازی فاصله دارد. بتن آماده نسبت به بتن مخلوط شده در محل، ترجیح داده می‌شود زیرا این مخلوط از دقت بالاتری برخوردار است و آماده بودن بتن برای ریختن باعث کاهش سردرگمی در محل کار می‌شود. بتن آماده می‌تواند برای ساختمان‌ها، جاده‌ها، دیوارها و موارد دیگر استفاده شود.
بیشتر بخوانید : بانک اطلاعات ساختمان سازه یاب و مزایای آن
بتن خود متراکم
برخی از افراد معرفی بتن خود متراکم (scc) را یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌های اخیر در بتن می‌دانند. این‌یک بتن غیر جداکننده است که می‌توانید بدون نیاز به تلفیق مکانیکی، قالب را پرکنید و آرماتورها را محصور کنید. از SCC به دلیل خاصیت جریان استثنایی، بیشتر در ساخت اسکلت‌های بتونی پیچیده استفاده می‌شود.
بتن حجمی
این بتن به‌عنوان جایگزینی برای بتن آماده برای رفع مشکل مسافت‌های طولانی بین کارخانه بتن و سایت‌های ساختمانی ایجادشده است. حمل این بتن با کامیون‌های حجمی امکان‌پذیر است. آن‌ها مواد بتونی و آبی را که در محل ساخت مخلوط می‌شود، حمل می‌کنند. وقتی سازنده به دو نوع مختلف مخلوط بتن در یک مکان نیاز دارد، بتن حجمی بسیار مفید است. برای مکان‌های بزرگ و سازه‌های زیرزمینی این بتن بسیار مفید است.
بتن سریع تنظیم‌شده
عجله دارید؟ پس شما به بتن سریع تنظیم‌شده نیاز دارید. وقتی برای انجام یک پروژه وقت کافی ندارید، این بتن ایده آل است. زمان تنظیم سریع‌تری دارد و در برابر دمای پایین بسیار مقاوم است، بنابراین می‌توانید در هر زمان از سال از آن استفاده کنید. این امر به‌ویژه در زمستان‌ها هنگامی‌که هوای سرد به شما امکان استفاده از انواع دیگر بتن را نمی‌دهد، بسیار مفید است.
بیشتر بخوانید : مراحل اخذ جواز ساخت
بتن مسلح شیشه‌ای
بتن شیشه‌ای شکل مدرن‌تری از بتن است و از شیشه‌های بازیافتی تشکیل‌شده است. این فرم از بتن زمانی استفاده می‌شود که جذابیت زیبایی از عناصر مهم در طراحی بتن باشد. این بتن که معمولاً در ابعاد بزرگ برای کف‌پوش یا نمای تزئینی استفاده می‌شود، از شیشه‌های براق یا رنگی در حین فرآیند مخلوط استفاده می‌کند تا رنگ و درخشش متمایزی به آن ببخشد.
بتن پلیمری
بازار بتن پلیمری به اپوکسی، پلی‌استر، وینیل استر و غیره تقسیم می‌شود. از انواع بتن‌های پلیمری، اپوکسی به دلیل افزایش استفاده در ساخت‌وساز و خصوصیات برتر همچون مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر لرزش بالا، اتصال خوب با بتن و سطوح فلزی، مهم‌ترین بتن پلیمری است.
بتن قابل‌نفوذ
این بتن یکی از متداول‌ترین انواع بتن است که برای ساخت جاده‌ها و روسازی‌ها استفاده می‌شود. بیشتر برای مقابله با مشکلات طوفان و گودال‌های آب در مسیرهای جاده یا باند فرودگاه طراحی‌شده است. بتن‌های دیگر آب را جذب می‌کنند اما جاده‌هایی که از بتن‌های قابل‌نفوذ استفاده می‌کنند، مشکلات کمتری درزمینهٔ هیدروپلانینگ لاستیک و جمع شدن برف دارند. همچنین نیاز به فاضلاب‌های حاشیه‌ای را کاهش می‌دهند. این ماده از مخلوط سیمان، آب و سنگ‌دانه‌های درشت تشکیل‌شده است. فاقد شن و ماسه است که ساختاری متخلخل در مقیاس باز ایجاد می‌کند. این ترکیب اجازه می‌دهد آب به‌راحتی از لایه‌ها عبور کند. در برخی از انواع بتن‌های قابل‌نفوذ در هر دقیقه چندین گالن آب از سطح آن عبور می‌کنند.
بیشتر بخوانید : ترموود چیست؟
بتن پمپاژ
اگر تابه‌حال فکر کرده‌اید که چه نوع بتونی در طبقات فوقانی یک ساختمان بسیار بلند استفاده می‌شود، پاسخ احتمالاً بتن پمپاژ است. راز بتن پمپ شده این است که بسیار کارآمد است، بنابراین می‌توان آن را به‌راحتی از طریق یک لوله به طبقه‌های بالایی منتقل کرد. این لوله یک شلنگ انعطاف‌پذیر یا سفت و محکم خواهد بود که بتن را در منطقه موردنیاز تخلیه می‌کند. از سنگ‌دانه‌های بسیار ریز در بتن پمپ شده استفاده می‌شود. هرچه سنگ‌دانه‌ای که در مخلوط استفاده می‌شود ریزتر باشد، بتن از لوله راحت‌تر عبور می‌کند. بتن پمپ شده برای ایجاد کف‌های فوق تخت، در پروژه‌های ساختمانی مانند جاده‌ها و پل‌ها، برای استخرهای شنا یک روش مطمئن، کارآمد و اقتصادی است و اغلب تنها راهی است که می‌توان بتن را در مکان‌های خاص نیز استفاده کرد.
بتن آهکی
از انواع بتن در ساختمان، می‌توان به بتن آهکی اشاره کرد. این بتن از آهک به‌جای سیمان، همراه با سنگ‌دانه‌های سبک مانند الیاف شیشه یا ماسه استفاده می‌کند. عمدتاً این بتن برای ساخت کف، طاق و گنبد استفاده می‌شود. بتن آهکی دارای مزایای زیست‌محیطی زیادی است زیرا به‌راحتی تمیز می‌شود و قابل‌تجدید است.
بتن آسفالتی
این بتن بیشتر به‌عنوان آسفالت شناخته می‌شود، نوعی بتن است که اغلب در جاده‌ها، در باند فرودگاه‌ها، در بزرگراه‌ها، در پارکینگ‌ها، برای پیاده‌روها استفاده می‌شود. اساساً در هرجایی که به روسازی نیاز باشد، این بتن قابلیت اجرا دارد. این بتن به مخلوط مناسب طراحی‌شده نیاز دارد. آسفالت ماده معدنی تیرهای است که از مخلوطی از هیدروکربن‌ها به نام قیر تشکیل‌شده است. دوام، کارایی، مقاومت در برابر لغزش، پایداری، مقاومت در برابر خستگی، انعطاف‌پذیری و نفوذپذیری ازجمله ویژگی‌های این بتن است.
سخن پایانی
بتن یک ماده ساختمانی است که از مخلوط سیمان، سنگ‌دانه‌های ریز همچون ماسه و سنگ‌دانه‌های درشت تشکیل و با آب ترکیب‌شده و باگذشت زمان سخت می‌شود. تقریباً برای همه انواع سازه‌ها مانند ساختمان‌های بتنی مسکونی، سازه‌های صنعتی، سدها، جاده‌ها، تونل‌ها، ساختمان‌های چندطبقه، آسمان‌خراش‌ها، پل‌ها، پیاده‌روها و بزرگراه‌ها و غیره به‌عنوان ماده ساختمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد. این روزها انواع بتن برای ساخت بناها و سازه‌ها تولید می‌شود که دارای خصوصیات و ویژگی‌های خاصی هستند که کیفیت ساخت را بر اساس نیاز، بهبود می‌بخشند.
