محتوا :
سیمان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی است که اگر بخواهیم به تاریخچه آن نگاهی بیاندازیم، استفاده از آن به قبل از میلاد مسیح نیز برمی‌گردد و هم چنان به‌عنوان اساس و پایه کار در ساختمان‌سازی و بتن‌ریزی مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم شمارا باسیمان و کاربردهای آن در ساختمان آشنا کنیم. تاریخچه سیمان، کاربرد سیمان در ساختمان و ساختمان‌سازی، انواع سیمان در ساختمان، بهترین نوع سیمان برای ساختمان‌سازی، بهترین نوع سیمان در ایران، قیمت سیمان، سیمان‌کاری نمای ساختمان، تفاوت سیمان تیپ 1 و تیپ 2 ازجمله سرفصل‌هایی است که به آن اشاره می‌کنیم.
تاریخچه سیمان
ساختمان‌سازی و ایجاد بنا از قرن‌های گذشته رواج داشته است و این بناها تنها برای موارد شخصی مانند منزل شخصی نبوده است، بلکه درگذشته ساختن اماکن عمومی نیز مانند مسجد، کلیسا، مقبره و غیره و تا به امروز که دایره آن گسترش پیداکرده و درزمینهٔ مراکز سازمانی و اداری، مراکز تفریحی، مراکز رفاهی، مراکز درمانی و پزشکی و غیره نیز ساختمان‌سازی صورت می‌گیرد و همان‌طور که پیش‌ازاین نیز عنوان شد، سیمان اساس و پایه ساختمان‌سازی را تشکیل می‌دهد. با نگاهی به تاریخ متوجه می‌شویم که در ابتدا به دلیل عدم استحکام بناها، همواره مشکلاتی وجود داشته است و رفته‌رفته باهدف دوام و مقاومت بنا از این نوع مصالح ساختمانی (سیمان) در قرن‌های گذشته در ساختن، کلیسا، کاخ‌ها و منازل مورداستفاده قرارگرفته است و هم‌چنین برای معابر عمومی نظیر پل‌ها استفاده می‌شده است و با این کار از خطرات جانی و مالی جلوگیری می‌شد. گرچه این نوع متریال درگذشته، سبک و سیاق متریالهای امروزی را ندارد، اما نسل امروز، مدیون گذشته است چراکه سیر تکامل مصالح ساختمانی از گذشته تا به امروز طی شده است.
بیشتر بخوانید : معرفی پروزه های ساختمانی
سیمان از چه ترکیباتی تشکیل‌شده است؟
با توجه به کاربرد سیمان در ساختمان‌سازی، ترکیبات این متریال از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند؛ درواقع سیمان با آب ترکیب می‌شود و پس از فعل‌وانفعالات شیمیایی قابل‌استفاده می‌شود. حال ببینیم سیمان از چه ترکیباتی تشکیل‌شده است و این فعل‌وانفعالات شیمیایی چگونه انجام می‌شود؟ در ادامه به ترکیبات اصلی سیمان اشاره می‌کنیم. چهار کلسیم آلومینو فریت، سه کلسیم آلومینات، سه کلسیم آلومینات، دو کلسیم سیلیکات ازجمله مواد تشکیل دهنده انواع سیمان در ساختمان را تشکیل می‌دهند. در ادامه این ترکیبات را شرح می‌دهیم.
بیشتر بخوانید : شماره موبایل کارفرمایان ساختمانی
- چهار کلسیم آلومینو فریت گرچه به نسبت دیگر ترکیبات بکار رفته در سیمان، میزان کمتری دارد اما در بالا بردن سرعت هیدراتاسیون سیلیکات‌ها نقش مهمی دارد. جالب است بدانید که این نوع ترکیب باعث تغییری در رفتار سیمان نمی‌شود.
- سه کلسیم آلومینات باعث روان شدن ترکیب آهک با سیلیس مؤثر است و این را در زمان اولیه تولید سیمان متوجه می‌شویم. این ترکیب نقشی در مقاومت و استحکام سیمان ندارد.
- دو کلسیم سیلیکات نقش مهمی در متریال سیمان دارد چراکه به استحکام و مقاومت این نوع مصالح ساختمانی، کمک می‌کند. سیلیکات‌ها باعث می‌شوند اتم‌های موجود در سیمان، فرم دهی مناسب را پیدا کنند و به‌نوعی به خاصیت هیدرولیکی آن کمک می‌کنند.
- تجهیزات آهکی بین 60 تا 67 درصد سیمان را تشکیل می‌دهند.
- خاک رس بین 3 تا 7 درصد سیمان را تشکیل می‌دهد.
- اکسیدهای معدنی از دیگر ترکیبات سیمان هستند.
- اکسید منیزیم از دیگر اجزای تشکیل دهنده سیمان است که بین 1/0 تا 5/4 درصد از سیمان را تشکیل می‌دهد.
- اکسید پتاسیم از دیگر ترکیبات موجود در سیمان است که بین 2/0 تا 3/1 درصد سیمان را تشکیل می‌دهد و به قلیایی شدن این متریال کمک می‌کند.
- اکسید سدیم نیز از دیگر اجزای تشکیل دهنده سیمان است که 2/0 تا 3/1 درصد سیمان را تشکیل می‌دهد و به قلیایی شدن این متریال کمک می‌کند.
با انواع سیمان در ساختمان آشنا شوید
سیمان نیز در انواع و اقسام مختلف موجود است و هر نوع سیمانی، به‌صورت اختصاصی، ویژه همان سازه تهیه‌شده است چراکه انواع آن تأثیر متفاوتی بر انواع سازه‌های بتنی دارد. سیمان بنایی، سیمان‌سفید، سیمان نسوز، سیمان رنگی و سیمان پرتلند تیپ یک، سیمان پرتلند تیپ دو، سیمان پرتلند تیپ سه، سیمان پرتلند تیپ چهار، سیمان پرتلند تیپ پنج، سیمان پوزولان، سیمان آمیخته، سیمان برقی، سیمان‌سفید، سرباره‌ای ضد سولفات، سیمان پرتلند آهکی، سیمان پرتلند ضد آب، سیمان چاه نفت، سیمان نسوز 450، 500 و 550، سیمان پلاستیکی از انواع سیمان در ساختمان و سیمان‌کاری دیوار هستند.
بیشتر بخوانید : پروژه های تهران
انواع سیمان در ساختمان
در ادامه به تشریح برخی انواع سیمان در ساختمان‌سازی اشاره می‌کنیم:
1) سیمان بنایی:
اگرچه این نوع سیمان برای تولید بتن مناسب نیست اما در تهیه ملات و بخش نازک کاری ساختمان، مورداستفاده قرار می‌گیرد. سیمان پرتلند معمولی و پودر سنگ و مواد حباب‌ساز از ترکیبات این نوع سیمان هستند.
2) سیمان‌سفید:
در تولید سیمان‌سفید از خاک رس استفاده می‌شود. این نوع خاک سولفات آهن و منیزیم را در خود دارد. اضافه کردن پودر سنگ گچ در هنگام آسیاب کردن سیمان باعث می‌شود که رنگ سیمان، سفید باشد هم‌چنین برای سوخت کوره، موادی را استفاده می‌کنند که دود نمی‌کند که این اقدام هم باعث سفیدی سیمان می‌شود.
3) سیمان نسوز:
این نوع سیمان ازآن‌جهت نسوز نام دارد که در برابر حرارت و آتش مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد و این مقاومت زمانی بیشتر می‌شود که در معرض تماس با آب یا هوا قرار بگیرد؛ زمانی که اکسید کلسیم با سایر اکسیدها ترکیب می‌شود، سیمان نسوز تولید می‌شود.
4) سیمان رنگی:
اگر به دنبال اجرای زیباسازی و طراحی خاص با کمک سیمان هستید، می‌توانید از سیمان رنگی استفاده کنید؛ این نوع سیمان همان سیمان‌سفید است اما برای خاص بودن و متفاوت بودن در اجرای برخی پروژه‌ها از رنگ‌دانه‌های رنگی استفاده می‌شود. این اقدام به جذابیت کار اضافه می‌کند.
5) سیمان پرتلند:
سیمان پرتلند در انواع و نمونه‌های متعدد موجود است که برای سازه‌های مختلف نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. سیمان پرتلند نوع یک، سیمان معمولی است و برای شرایط آب‌وهوای عادی مناسب است. سیمان پرتلند نوع دو، زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد که حمله سولفات‌ها کم باشد. این نوع سیمان در مقایسه با نوع معمولی، حرارت هیدراسیون پایین‌تری دارد. سیمان پرتلند نوع سوم برای تعمیر فوری که نیاز به سیمان زودگیر است، استفاده می‌شود؛ در آب‌وهوای سرد ازآنجاکه این نوع سیمان، حرارت هیدراتاسیون بالایی دارد و گرمای بالایی آزاد می‌کند، کارایی مناسبی دارد. سیمان پرتلند نوع چهار، برای مناطق گرمسیر قابلیت استفاده دارد تا به کندی، حرارت آزاد کند و نوع پنجم از سیمان پرتلند نیز در مقابل حمله سولفات‌ها بسیار مقاوم عمل می‌کند، ضمن اینکه حرارت کمتری هم تولید می‌کند.
6) سیمان پوزولانی:
در این نوع سیمان از ماده‌ای به نام سیلیس تشکیل‌شده است که در طبیعت به‌صورت سنگ است؛ در مقایسه باسیمان پرتلند معمولی، مقاومت بالاتری در برابر حمله سولفات‌ها، دارد و ازنظر کیفیت و قیمت نیز، مقرون‌به‌صرفه است.
بیشتر بخوانید : آشنایی با بانک مشاغل ساختمانی
آشنایی با کاربردهای سیمان در ساختمان
همان‌طور که پیش‌ازاین اشاره شد، سیمان در انواع ساختمان‌ها استفاده می‌شود. در این بخش به‌منظور آشنایی بیشتر با کاربرد سیمان در ساختمان، به‌صورت خاص به کاربرد این نوع متریال اشاره می‌کنیم:
1) در ساخت دیوارهای ساختمانی می‌توان از آن استفاده کرد.
2) در زمان بتن‌ریزی اصلی سازه در ساختمان‌های کوچک و بزرگ مورداستفاده قرار می‌گیرد.
3) در هنگام اجرای پروژه‌های موقت و فوری، برای ساخت دیوارهای از پیش‌ساخته شده باسیمان، کاربرد دارد.
4) از دیگر کاربردهای سیمان در ساختمان‌سازی، ساخت انواع پل‌های شهری و بین‌شهری، زیرگذر و روگذر است.
5) به کمک سیمان می‌توان سدهای آبی و خاکی را ساخت.
6) به کمک سیمان می‌توان تونل‌های جاده‌ای و آبی را احداث کرد.
7) به کمک سیمان می‌توان مسیر لوله‌ها را در سیستم فاضلاب شهری، تعبیه کرد.
8) جدول‌های خیابانی و جاده‌ای را به کمک سیمان می‌توان احداث کرد.
9) در تجهیز برخی تجهیزات کنترل کیفیت می‌توان از سیمان بهره برد.
10) سیمان در احداث نماهای رومی و سبک‌های مدرن ساختمان‌سازی کاربرد دارد.
11) با کمک سیمان می‌توان موانع بزرگراه‌ها را اجرا کرد.
12) در تزیین برخی سازه‌ها و بناها، می‌توان از انواع سیمان استفاده کرد.
13) برای تهیه بتن سفید و رنگی می‌توان از سیمان استفاده کرد.
14) برای تهیه پودر بندکشی به‌منظور پوشیدن درز کاشی و سرامیک، می‌توان از سیمان استفاده کرد.
15) به کمک سیمان می‌توان، پوشش نمای داخلی سازه و روکاری را انجام داد.
16) از سیمان می‌توان به‌عنوان مواد اولیه مانند چسب سیمان یا چسب بتن استفاده کرد.
روش تولید سیمان
در حال حاضر سیمان به سه روش‌تر، نیمه‌تر و خشک تولید می‌شود. متداول‌ترین روش تولید سیمان، روش خشک است که امروزه بسیاری از کارخانه‌ها، بر همین اساس، سیمان را تولید می‌کنند. در تولید سیمان چهار فرآیند وجود دارد که شامل: خرد کردن و آسیاب کردن مواد خام، ترکیب مواد لازم به میزان کافی، پخت مخلوط در کوره و آسیاب کردن محصول پخته‌شده یا کلینکر ازجمله این مراحل است. درروش‌تر، مواد خام مرطوب به‌صورت دوغاب، به داخل کوره ریخته می‌شود، حال‌آنکه درروش خشک، سیمان پس از آسیاب شدن به‌صورت پودر خشک وارد کوره می‌شود و درروش نیمه‌خشک هم، در ابتدا مانند روش خشک، مواد خام خشک آسیاب می‌شود و پس‌ازآن، گرانول تولیدشده در داخل کوره قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید : کابینت و انواع آن
آشنایی با روش بسته‌بندی سیمان
پس از گذراندن مرحله تولید سیمان، نوبت به مرحله بسته‌بندی آن است. مراکز مختلف و مشتریان متعددی منتظر دریافت سیمان هستند که نوع بسته‌بندی برای آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد. امروزه روش بسته‌بندی سیمان به دو روش پاکتی و فله‌ای انجام می‌شود. همان‌طور که از اسم نوع پاکتی مشخص است، با توجه به استاندارد موجود، سیمان را در پاکت‌هایی با وزن 25 یا 50 کیلوگرمی، بسته‌بندی و روانه بازار می‌کنند و به دست مشتریان می‌رسانند؛ نوع بسته‌بندی، به‌صورت پاکت سه لایه است که از ورود رطوبت جلوگیری گردد. ضمن اینکه بر روی پاکت مشخصات سیمان، شرکت تولیدکننده، علامت تجاری کارخانه، نشان استاندارد، وزن پاکت و تاریخ تولید درج می‌شود. درروش فله‌ای، ازآنجاکه از پاکت خبری نیست، ماشین حمل سیمان در زیر سیلو، قرار می‌گیرد و به میزان مناسب بارگیری می‌کند و درنهایت محموله را به سیلوی کارگاه مقصد هدایت می‌کند.
قیمت سیمان
قیمت سیمان ازجمله مواردی است که برای خریدار و فروشنده از اهمیت بالایی برخوردار است؛ البته فاکتورهای متعددی در تعیین قیمت سیمان نقش دارند؛ عواملی ازجمله کیفیت، میزان مقاومت سیمان در برابر حرارت، میزان و چگونگی افزودنی‌ها، مدت‌زمان انقباض سیمان، نوع بسته‌بندی، نوع سیمان، برند تولیدکننده، قیمت ارز و غیره، قیمت تمام‌شده سیمان را تعیین می‌کنند. در حال حاضر تعداد زیادی مراکز معتبر فروش سیمان در بازار وجود دارد که می‌توانید قیمت سیمان را از آن‌ها استعلام بگیرید و میزان موردنیاز خود را از طریق آن‌ها سفارش دهید.
بیشتر بخوانید : بانک اطلاعات ساختمان سازه یاب و مزایای آن
آنچه از سیمان و کاربردهای آن باید بدانیم
اگر در حرفه ساخت‌وساز فعالیت می‌کنید کسب اطلاعات در خصوص انواع مصالح ساختمان، کاربرد و روش‌های تولید آن‌ها، برای شما از اهمیت بالایی برخوردار است؛ همان‌طور که در این مقاله آموزشی عنوان شد، سیمان به‌عنوان اساسی‌ترین متریال در انواع ساخت‌وسازهای کوچک و بزرگ محسوب می‌شود؛ سیمان و کاربردهای آن در ساختمان اصول اساسی و پایه‌ای است که هر سازنده یا عوامل فنی در این زمینه باید اطلاعات کافی داشته باشند و نسبت به آن آشنا باشند.
بیشتر بخوانید :مصالح مهم و کابردی در صنعت ساختمان
